سربازی اجباری در ایران
دورهٔ خدمت نظامی ضروری در ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
سربازی در ایران، سربازی اجباری یا به اختصار سربازی، به دورهٔ خدمت نظامی اجباری در ایران اشاره دارد. بر پایه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران همه پسران ایرانی که به ۱۸ سالگی برسند باید مدت زمان دوره ضرورت را (که مدت آن بسته به محل خدمتی متغیر میباشد)[1][2][3] بگذرانند مگر اینکه به دلایل مختلفی که در قانون و آییننامههای مربوطه آمده از این خدمت معاف شوند. مردان ایرانی در صورت سرپیچی یا فرار از خدمت سربازی از برخی خدمات اجتماعی و شغلی محروم میشوند. معمولاً ستاد کل نیروهای مسلح انتخاب میکند که افراد مشمول کجا باید خدمت کنند و خود مشمولان نمیتوانند مکان خدمت خود را انتخاب کنند.[1]
لغو نظام خدمت وظیفه عمومی در اغلب کشورهای دنیا و باقی ماندن آن در ایران (در کنار برخی از کشورهای دیگر) انتقادات قابل توجهی را از طرف جوانان و خانوادهها در پی داشته است. وجه مشترک این انتقادات مواردی چون آمار بالای خودکشی سربازان وظیفه، اتلاف وقت جوانان، بیگاری، تبعیض جنسیتی، افسردگی حاصل از خدمت و محرومیت از حقوق شهروندی در صورت غیبت از سربازی میباشد. به همین دلیل شمار غایبان از سربازی بسیار زیاد شده است. در قوانین ایران گروهی از افراد بهدلیل داشتن برخی معافیتهای خاص مانند تواناییِ خوب مالی برای خرید سربازی[4] یا داشتنِ سهمیههای جانبازی کافی،[5][6] از سربازی اجباری کاملاً معاف میشوند.[6] تصویب و اجرا این قوانین و معافیت افراد خاص، همیشه مورد بحث بوده است. در مقابل، موافقان سربازی این دوره اجباری را گذرگاهی برای «مردانگی» و «مسئولیتپذیری» تلقی میکنند.