ستون پارسی
From Wikipedia, the free encyclopedia
ستون پارسی یا ستون تخت جمشیدی شکل متمایزی از ستون است که در دوره معماری هخامنشیان در ایران باستان توسعه یافت و احتمالاً شروع آن اندکی پیش از ۵۰۰ سال قبل از میلاد بوده است. این گونه ستونها عمدتاً از بازماندههای تخت جمشید شناخته میشوند، جایی که ستونهای اصلی عظیم دارای یک پایه، بدنه شیاردار و یک سرستون با دو جانورِ پشت به پشت هستند که اکثراً نماد گاو دارند.[1] کاخهای هخامنشی دارای تالار ستوندار عظیمی به نام آپادانا بودند که توسط چندین ردیف ستون در داخل نگهداری میشدند. تالار تخت یا «تالار صدستون» در تخت جمشید با ابعاد ۷۰ × ۷۰ متر توسط شاهنشاه هخامنشی، اردشیر یکم ساخته شد. تالار ستوندار حتی بزرگتر است. اینها اغلب شامل یک تخت سلطنتی برای پادشاه بودند و برای مجالس بزرگ تشریفاتی استفاده میشدند. تالارهای ستوندار بزرگ مانند تالارهای تخت جمشید و شوش میتوانستند همزمان ده هزار نفر را در خود جای دهند.[2]
هخامنشیان تجربه کمی در معماری سنگی داشتند، اما توانستند هنرمندان و صنعتگرانی را از سراسر امپراتوری گستردهٔ خود گرد هم آورند تا یک سبک ترکیبی-امپراتوری ایجاد کنند که از تأثیرات میانرودان، مصر و لیدیه در آناتولی، و همچنین تمدن ایلام در خود ایران برخوردار بود. این سبک احتمالاً در کاخ آپادانای شوش توسعه یافته اما بیشترین و کاملترین آثار به جا مانده از آن را در تخت جمشید مییابیم، جایی که چندین ستون هنوز پابرجا هستند.[3] ساختوساز بناهای شاهنشاهی به این سبک با حمله اسکندر مقدونی در سال ۳۳۰ قبل از میلاد و آتش زدن تخت جمشید به طرز ناگهانی متوقف شد.