زمینلرزه و سونامی ۲۰۰۴ اقیانوس هند
درازترین زمینلرزه تاریخ / From Wikipedia, the free encyclopedia
زلزلهٔ بزرگ اندونزی در مورخه ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴ میلادی مطابق با ۶ دی ماه ۱۳۸۳ با بزرگای گشتاوری ۹/۱ ریشتر در عمق ۳۰ کیلومتری زمین و در فاصله ۱۶۰ کیلومتری شمال غرب سواحل سوماترای اندونزی درون اقیانوس هند اتفاق افتاد. این زمین لرزه سومین زلزله قدرتمند ثبت شده تاریخ و دومین زلزله طولانی ثبت شده در تاریخ پس از زمینلرزه ۱۹۶۰ والدیویا نام گرفت که به مدت ۸ تا ۱۰ دقیقه مناطق اطراف را به لرزه درآورد.[9] آبلرزه حاصل از این زلزله باعث مرگ بیش از ۲۸۶۰۰۰ نفر در ۱۴ کشور گوناگون شد. یکی از مناطقی که با وجود فاصله زیاد از مرکز لرزه آسیبهای جدی دیده بندر بیلا میباشد. همچنین شدت و قدرت این زمینلرزه چنان بود که باعث شد تا کره زمین به میزان ۱۰ میلیمتر (۰٫۴ اینچ) تکان بخورد.[10]
نمایش نقشه زمین | |
زمان (یوتیسی) | ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴، ۰۰:۵۸:۵۳ |
---|---|
رویداد ISC | ۷۴۵۳۱۵۱ |
USGS-ANSS | کامکت |
تاریخ محلی | |
زمان محلی |
|
بزرگی | 9.1–9.3 Mw[1] |
عمق | ۳۰ کیلومتر (۱۹ مایل)[2] |
مرکز سطحی | ۳٫۳۱۶°شمالی ۹۵٫۸۵۴°شرقی / 3.316; 95.854[2] |
نوع | Megathrust |
نواحی تحت تأثیر | Indian Ocean coastline areas |
کل آسیب | ۱۵ میلیارد دلار آمریکا[3] |
بیشینه شدت | مقیاس شدت مرکالی[2] |
سونامی | |
تلفات | ۲۲۷٬۸۹۸ کشته[6][7][8] |
بدین ترتیب تحت این سونامی، نواحی ساحلی با امواج به ارتفاع ۳۰ متر (۱۰۰ فوت) غرق شدند و صدها هزار خانه و ساختمان عمومی در سراسر اقیانوس هند به خصوص در هند، اندونزی، مالزی، مالدیو، تایلند، و سریلانکا نابود شدند. در هند، خسارتهای ناشی از سونامی به تخمینی بالغ بر ۲/۵۶ میلیارد دلار آمریکا رسید و زندگی ۲/۸ میلیون نفر در ۱۰۸۹ روستا به صورت مستقیم تحت تأثیر قرار گرفت.[9]
در واقع سازهها به خاطر فشار مستقیم امواج سونامی صدمه دید و به دلیل امواج بازگشتی، آثار صدمه زدوده میشد. تعداد زیادی از این سازههای غیرمهندسی به قشر ماهیگیران تعلق داشت.[10] بیشترین تأثیر را خانوارهایی داشتند که از گروههای اجتماعی پایینتر بودند و خانوارهایی که روزمعاش آنها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به فعالیتهای شیلاتی وابسته بود. علاوه بر زیرساختهای عمومی، حدود ۸۴ هزار قایق نابود شد، بیش از ۳۲ هزار سرشت دام از دست رفت و حدود ۳۹ هزار هکتار از زمینهای کشاورزی آسیب دیدند. در مقایسه با ۱۰ سال قبل از سونامی، درآمدهای خانوارها از فعالیتهای شیلاتی از ۸ هزار تا ۱۰ هزار روپیه در هفته به هزار روپیه در هفته کاهش یافت.[11]
مرکز این زمینلرزه در محدودهای میان سیمئولوئه یکی از جزایر اندونزی در اقیانوس هند و سرزمین اصلی سوماترا گزارش شد.[12] وضعیت مردم و کشورهای متأثر از حوادث این زمینلرزه، واکنشهای بشردوستانهٔ سراسر جهان را به همراه داشت و در مجموع، کمکهای مالی بیش از ۱۴ میلیارد دلار برای این منظور جمعآوری گردید.[11]
سونامی اقیانوس هند منجر به آسیبهای ویران کننده در بسیاری از کشورهای آسیایی و برخی کشورهای آفریقایی گردید؛ در حالی که به دلیل عدم آشنایی این کشورها با حوادث مرتبط با سونامی، به مقدار کافی اطلاعات دقیق جمعآوری نشد و اطلاعات مربوط به آسیبها، تنها به صدمات انسانی و ساختمانی محدود بود. تعداد ساختمانهای بررسی شده نیز بسیار کم بود؛ چراکه محدوده فاجعه بزرگتر از ظرفیت کشورها برای پاسخگویی بود.[13]
این سونامی، جدای از تعداد زیاد تلفات، حداقل دو ویژگی منحصر به فرد داشت که آن را به یک مورد ارزشمند و مهم برای مطالعه مسائل مدیریت بلایا در هزاره جدید تبدیل کردهاست. اول، این اولین فاجعه واقعاً جهانی است که زندگیهای زیادی در دهها کشور در دو قاره مختلف را از بین بردهاست. دوم، واکنش به این فاجعه نیز جهانی بودهاست؛ به گونهای که قبلاً به ندرت دیده شده بود دهها میلیون شهروند عادی برای ارسال کمک، علاوه بر دولتها و سازمانهای کمککننده، برای کمک اقدام کنند. در برخی از کشورهای اهداکننده مانند بریتانیا، ایالات متحده آمریکا، ایتالیا، و آلمان کمکهای خصوصی از تعهدات کمکهای دولتی فراتر رفت و برای اولین بار، کمکهای مالی شرکتها در میان اهداکنندگان خصوصی نقش برجستهای داشتند.[14]