رومانی
کشوری در جنوبخاوری قارۀ اروپا / From Wikipedia, the free encyclopedia
رومانی (به رومانیایی: România)، کشوری است در جنوب شرقی اروپا و پایتخت آن بخارست است. رومانی از باختر با مجارستان و صربستان و از شمال خاوری و خاور با مولداوی و اوکراین همسایه است. بلغارستان نیز دیگر همسایه این کشور در جنوب آن است.
رومانی | |
---|---|
سرود: "Deșteaptă-te, române!" ("بیدار شو ای رومانیایی!") | |
موقعیت رومانی (dark green) – در اروپا (green و dark grey) | |
پایتخت | بخارست ۴۴°۲۵′ شمالی ۲۶°۰۶′ شرقی |
بزرگترین شهر | پایتخت |
زبان(های) رسمی | زبان رومانیایی[1] |
Recognised minority languages[2] | |
گروههای قومی
(۲۰۲۲)[3] |
|
دین(ها) (۲۰۲۲)[3] |
|
نام(های) اهلیت | رومانیایی |
حکومت | جمهوری نیمهریاستی متمرکز |
کلاوس یوهانیس | |
نیکولائه چیوکه | |
قوه مقننه | مجلس |
سنا | |
مجلس نمایندگان | |
تاریخ رومانی | |
۱۳۳۰ میلادی | |
۱۳۴۶ میلادی | |
۲۴ ژانویه ۱۸۵۹ | |
۹ مه ۱۸۷۷/۱۸۷۸ | |
۱۹۱۸/۱۹۲۱ | |
۱۹۴۱ میلادی | |
۳۰ دسامبر ۱۹۴۷ | |
۱۴ دسامبر ۱۹۵۵ | |
۲۷ دسامبر ۱۹۸۹[4][5][6] | |
۸ دسامبر ۱۹۹۱ | |
• پیوستن به اتحادیه اروپا | ۱ ژانویه ۲۰۰۷ |
مساحت | |
• کل | ۲۳۸٬۳۹۷ کیلومتر مربع (۹۲٬۰۴۶ مایل مربع)[7] (81st) |
• آبها (٪) | 3 |
جمعیت | |
• سرشماری 2022 | 19,053,815[3] |
• تراکم | ۷۹٫۹ بر کیلومتر مربع (۲۰۶٫۹ بر مایل مربع) (136th) |
تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۲۳ |
• کل | $۷۸۳٫۹۰۳ billion[8] (۳۵م) |
• سرانه | $41,633[8] (۴۷م) |
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی) | برآورد ۲۰۲۳ |
• کل | $348.902 billion[8] (۴۵م) |
• سرانه | $18,530[8] (۵۴م) |
شاخص جینی (۲۰۲۱) | ۳۴٫۳[9] |
شاخص توسعه انسانی (۲۰۲۱) | ۰٫۸۲۱[10] ۴۹م |
واحد پول | لئوی رومانی (RON) |
منطقه زمانی | یوتیسی+2 (EET) |
یوتیسی+3 (EEST) | |
گاهشماری | dd.mm.yyyy (AD) |
جهت رانندگی | right |
پیششماره تلفنی | +40 |
کد ایزو ۳۱۶۶ | RO |
دامنه سطحبالا | .roa |
|
رومانی با داشتن مساحت ۲۳۸٬۴۰۰ کیلومتر مربع نهمین کشور اتحادیه اروپا از نظر مساحت با داشتن ۱۹٫۲ میلیون جمعیت هفتمین کشور اتحادیه اروپا از نظر جمعیت است.[11] پایتخت و بزرگترین شهر آن بخارست ششمین شهر بزرگ اتحادیه اروپا است.[12] رومانی عضوی از اتحادیه اروپا و سازمان ناتو است.
زبان رسمی این کشور زبان رومانیایی و واحد پول آن لئوی رومانی است. بیشتر مردم رومانی مسیحی هستند که حدود ۸۷ درصد از شاخه ارتدکس تعلق دارند.
مردم رومانی از آمیزش قوم بومی داسها (قومی هندواروپایی) و رومیها پدید آمده و زبان رومانیایی از ریشه لاتین و همخانواده با زبان ایتالیایی است.
کشور رومانی در سال ۱۹۴۴ به اشغال ارتش سرخ شوروی درآمد و تا سال ۱۹۵۸ ادامه یافت. در این مدت شوروی با مداخله در امور رومانی موفق شد زمینههای شکلگیری و تسلط دولت کمونیستی را بر رومانی فراهم آورد. از این پس به مدت چهل سال و اندی از ۱۹۴۵ تا ۱۹۸۹ دولت کمونیستی بر رومانی فرمان راند.[13]
در سال ۱۹۸۹، نیکلای چائوشسکو، دیکتاتور کمونیست کشور در پی شورش مردم رومانی سرنگون و نظام این کشور به یک نظام چندحزبی مبدل شد.[14] با کنار رفتن پرده آهنین، دورهگذار رومانی به سوی دموکراسی و اقتصاد بازار سرمایهداری آغاز شد. پس از یک دهه مشکلات اقتصادی بعد از انقلاب و کاهش استانداردهای زندگی، انجام اصلاحات گسترده، بهبود اقتصادی را به دنبال داشت. در سال ۲۰۱۰، رومانی یک کشور با درآمد متوسط رو به بالا با شاخص توسعه انسانی بالا بود.[15]
رومانی در ۲۹ مارس ۲۰۰۴ به ناتو، و در ۱ ژانویه ۲۰۰۷ به اتحادیه اروپا پیوست.