خودمدیریتی کارگران
From Wikipedia, the free encyclopedia
خودمدیریتی کارگران (همچنین خودمدیریتی، مدیریت نیروی کار، کنترل کارگری، دموکراسی صنعتی، دموکراسی در محیط کار و تعاونی کارگری) نوعی از مدیریت سازمانی بر اساس فرایندهای کاری خودگردان از سوی نیروی کار سازمان است. خودمدیریتی، یکی از مشخصههای بسیاری از انواع سوسیالیسم است و طرحهای پیشنهادی مختلف برای خودمدیریتی، توسط سوسیالیستهای بازار، کمونیستها و آنارشیستها، به کرات در طول تاریخ جنبش سوسیالیستی وجود داشتهاند.[1]
انواع مختلفی از خودمدیریتی وجود دارد. در برخی انواع، تمام اعضای نیروی کار، سازمان را به طور مستقیم توسط انجمنها مدیریت میکنند. در انواع دیگر، کارگران مدیریت را به صورت غیرمستقیم و از طریق انتخاب مدیران متخصص اعمال میکنند. خودمدیریتی میتواند شامل نظارت و سرپرستی کارگران بر سازمان از طریق برگزیدن هیئت منتخب، انتخاب مدیران متخصص یا مدیریت خودگردان بدون حضور مدیران متخصص باشد.[2] اهداف خودمدیریتی عبارتند از: بهبود بهرهوری از طریق اعطای خودمختاری بیشتر به کارگران در عملکردهای روزمره، تقویت روحیه، استحاله کردن از خودبیگانگی و زمانی که با مالکیت کارگران همراه باشد، زدودن استثمار.[3]
یک تشکیلات خودمدیریتی، با عنوان یک شرکت تحت مدیریت کارگری شناخته میشود. خودمدیریتی به حقوق نظارت درون یک سازمان تولیدی اشاره دارد که ارتباطی با مسائل مالکیتی و نظام اقتصادی که سازمان تحت آن اداره میشود ندارد.[4] خودمدیریتی یک سازمان میتواند با طرح مالکیت سهام کارکنان در آن سازمان همراه باشد. با این حال، خودمدیریتی همچنین میتواند در یک سازمان تحت مالکیت دولتی و یا به میزان محدودتر در یک شرکت خصوصی، و به صورت مشارکت کارگران و حضور نمایندگان کارگران در هیئت مدیره، وجود داشته باشد.