خرزهره
نوعی گیاه که حاوی گلیکوزیدهای قلبی است. / From Wikipedia, the free encyclopedia
خَرزَهره، جُور، کیش یا ژاله درختچهای سمی و همیشهسبز از راسته گلسپاسیسانان (Gentianales)، تیرهٔ خرزهرهایان (Apocynaceae) است که بهطور معمول در پارکها برای اهداف زینتی کاشت میشود.
خرزهره | |
---|---|
گلهای خرزهره | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | گیاهان |
دسته: | گیاهان گلدار |
رده: | دولپهایها |
راسته: | گلسپاسیسانان |
تیره: | خرزهرهایان |
سرده: | Nerium L. |
گونه: | N. oleander |
نام دوبخشی | |
Nerium oleander | |
این گیاه را در فارسی گیش، شبرنگ، جار، پهی و پیخوره نیز مینامند.[1]
برگ خرزهره به برگ بید شبیه است، ولی از برگ بید ستبرتر و بزرگتر است. پنج گلبرگی است و در برگهای آنها روزنههایی وجود دارد که مانع تبخیر بیش از حد آب از آنها میشود. گلهای سرخ و سفید دارد و حیوانات اگر برگ آن را بخورند، میمیرند.[2]
خرزهره دارای ساقه بسیار و برگهای سه تائی و گلهای رنگین که در نقاط گرم و خشک میروید و تمام بخشهای آن به واسطه «گلیکوزوئیدهای قلبی» موجود در آن به ویژه اولئاندرین سمی است. گونه خودروی این درختچه در جنوب غرب ایران در شهرهای بهبهان و کهگیلویه و همچنین جنوب ایران از جمله در حوالی جیرفت، جهرم، لار، گراش، داراب و جزایر خلیج فارس و بندرعباس و سیرجان شهربابک دیده شدهاست.[3] برخلاف بیشتر گیاهان خطرناک که فقط قسمت خاصی از آنها سمی است، تمام بخشهای درختچهٔ خرزهره میتواند موجب مسمومیت شود و حتی تنفس دود شاخهٔ در حال سوختن آن نیز مشکلاتی در پی دارد. استفاده از شاخههای این گیاه برای مصارف مختلف و نوشیدن آبی که در مجاورت گلهای خوشهای قرمز، صورتی و سفید آن قرار داشته، به مسمومیتهای شدیدی منجر میشود. دوستداران باغبانی در مناطق مختلف دنیا با آب و هوای مدیترانهای، بدون توجه به خطرات این گیاه سمی همیشهسبز به پرورش آن علاقهٔ زیادی نشان میدهند.