جنبش دیوبند در ایران
جنبش مذهبی / From Wikipedia, the free encyclopedia
قیام مردمی هند علیه استعمار به شدت توسط اشغالگران انگلیسی سرکوب شد و همین امر در شیوه ی مبارزاتی آنان تأثیر گذاشت. آن دسته از روحانیون مسلمان که از کشتار جان به در برده بودند، تصمیم گرفتند با ایجاد مراکز آموزشی در برابر هجوم فرهنگی استعمار ایستادگی کنند و بدین ترتیب مدرسه ی دینی دیوبند پایه گذاری شد. حضور طلبه هایی از نقاط مختلف و از جمله بلوچستان ایران، موجب نشر اندیشه های بانیان این مدرسه گردید و نوعی مکتب فکری پدید آمد که از یک سو، ریشه در آموزه های اشعری و ماتریدی داشت و از سوی دیگر ضرورت های سیاسی، اجتماعی جامعه ی استعمارزده ی هند را مدنظر قرار می داد. شاگردان این مدرسه پس از ورود به بلوچستان ایران، ضمن تأسیس مدارس دیوبندی به گسترش این تفکر پرداختند و با تشکیل جماعت های تبلیغی که از روش همتایانشان در هند نمونه برداری شده بود، تلاش زیادی را برای ترویج تفکر دیوبندی آغاز کردند. این تفکرات از یک سو به دلیل ارتباطات فرهنگی اقوام بلوچ با یکدیگر و از سوی دیگر به جهت پیوند حنفی مذهبان بلوچستان ایران و هند در ایران تقویت شده است. تفکر دیوبندی درون مایه ی ضد استعماری و بیگانه ستیزی دارد ؛ لیکن برای مبارزه از سنت الهام گرفته و با نوگرایی آموزشی متداول در اوایل قرن نوزدهم میلادی در تقابل بوده است. امروزه تفکر دیوبندی یکی از جریانهای فکری بلوچستان به شمار می رود و جماعت های تبلیغ در شهرها و روستاهای مختلف به فعالیت مشغولند.[1][2][3]