تنظیم منابع آب در افغانستان
وابسته به منابع آبی افغانستان / From Wikipedia, the free encyclopedia
تنظیم منابع آب در افغانستان، به معنای نظم دادن به نحوه تخصیص منابع آبی برای مصارف مختلف در افغانسان است.
در گذشته دور بهطور میانگین مصارف روزانهٔ مردم در افغانسان تا ۱۰ لیتر در روز بودهاست. در زمان ظاهر شاه ریاست آبرسانی برای هر فرد ۲۰–۲۵ لیتر آب سنجیده به همان پیمانه در شهر کابل آبرسانی میکرد. با افزایش نفوس و کمسرعت بودن کار دولتی، توازن توزیع آب تا امروز از میان رفت؛ مردم در هر گوشه و کنار از آبهای زیرزمینی استفادهٔ اعظمی مینمایند.
بر اساس تقسیمبندی وزارت انرژی و آب افغانستان، این کشور به پنج حوضه آبریز اصلی و ۴۲ حوزهی فرعی تقسیم شدهاست که مجموع مقدار روان آب سطحی این حوضهها سالانه به حدود ۵۷ میلیارد متر مکعب میرسد. این میزان در سالهای اخیر به دلیل تغییر اقلیم و گرمایش جهانی کاهش یافتهاست. افغانستان به عنوان کشور بالادست، این کشور را مسلط به جریان رودخانههای روان به پایین دست و کشورهای همسایه بدل کردهاست.[1]
میانگین مقدار بارندگی در افغانستان ۲۵۰ میلیمتر در متر مربع در سال است که یعنی در سال در حدود ۱۶۳ میلیارد مترمکعب بارش در کل افغانسان رخ میدهد که در نتیجه آن ۵۷ میلیارد متر مکعب روانآب تشکیل شده و ۱۸ میلیارد مترمکعب سفرههای آب زیرزمینی نفوذ میکند و باقیمانده طوری تبدیل به بخار و طوری جذب در خاک و مقداری در وجود اجسام زنده و سایر ملحوظات طبیعی ذخیره میشود.[2]
براساس گزارش سازمان ملل و دانشگاه کابل، سرانهٔ آب در افغانستان ۲٬۷۷۵ متر مکعب به ازای هر نفر است.[3] در صورت استفاده درست ازین آبها افزونبر ضرورت خود میتوان به کشورهای همجوار برق و آب داد.
میانگین ارتفاع در افغانستان ۱٬۲۰۰ متر از سطح دریا است. بلندترین نقطهٔ افغانستان نوشاخ بدخشان است که دارای ارتفاع ۷٬۴۹۲ و پستترین نقطه رودآمو است که دارای ارتفاع ۲۵۰ متر از سطح دریا میباشد. میانگین بارندگی در مناطق غربی ۲۵۰ میلیمتر، در مناطق جنوب شرقی ۲۵۰ میلیمتر، در ساحات شمال شرقی و ارتفاعات بالاتر از ۳٬۰۰۰ متر و کوهها از ۴۵۰ الی ۱٬۰۰۰ میلیمتر در سال میرسد. میزان بارندگی برف در کوههای پامیر و واخان ۱٬۰۰۰ میلیمتر یا یک متر است. دو رود بزرگ افغانستان شامل آمودریا با آورد آب سالانه ۲۲ میلیارد مترمکعب و دریای هلمند با آورد آب سالانه ۹٫۳ میلیارد مترمکعب است. ضرورت است تا آب این رودها در تحت پروژهها گرفته شود تا بتواند افغانستان از فقر فرار نماید. سطح استفاده از آب آمودریا صفر و از هلمند ناچیز است. افغانستان که دارای ۲۵ رودخانه بزرگ، صدها رود کوچک و هزاران جوی و کوههای پر برف دارد. در افغانستان بیشترین آب در بخش کشاورزی به مصرف میرسد.