تخریب طاقبستان
From Wikipedia, the free encyclopedia
تخریب طاقبستان به فرآیندهایی اشاره دارد که به تخریب فیزیکی اثر تاریخی طاقبستان در شهر کرمانشاه و حریم آن منجر میشود. این فرایندها از مدتها پیش آغاز شده و هماکنون نیز ادامه دارند.
کار ساماندهی مجموعهٔ تاریخی طاقبستان در سال ۱۳۸۷ و فاز مطالعات آن از سال ۱۳۸۹ آغاز شد. متعاقباً کار اجرا و مرمت آثار و محوطه نیز از سال ۱۳۹۱ آغاز شدهاست.[1] با این حال علیرغم گذشت بیش از یک دهه هنوز به نتیجه نرسیده و حتی راکد ماندهاست.[2] به گفتهٔ علیرضا مرادی بیستونی سرپرست سابق پایگاه طاقبستا، تغییرات به عمل آمده در پروژهٔ ساماندهی بر اساس طرحی صورت میگیرد که شرکت مهندسین مشاور آتک در گذشته طراحی کرده و وسعت آن در حدود هزار هکتار از زمینهای غربی محوطه تاریخی طاقبستان تا نزدیک بیمارستان امام رضا و همچنین بلوار طاقبستان تا پل ولایت را دربر میگیرد. در این محدودهٔ هزار هکتاری ۶۸ پروژه شامل حذف الحاقات و ایجاد تأسیسات پیشبینی شده که قرار است در سه فاز عملیاتی شود و فاز اول آن نیز از خود مجموعهٔ طاقها آغاز شدهاست.[3] طرح ساماندهی قرار بود از تخریب آثار تاریخی جلوگیری کرده و همچنین مقدمات لازم برای ثبت این آثار در فهرست میراث جهانی یونسکو را فراهم کند.[4][3] با این حال پس از یک دهه وارد آمدن آسیبها به این مجموعهٔ تاریخی ادامه داشته و حتی تشدید شدهاست. کارشناسان باستانشناسی که از نزدیک وضعیت این محوطه را رصد میکنند معتقدند که مدیریت این مجموعه پیگیری و پیشگیریهای اصولی با هدف بهبود وضعیت طاقبستان را انجام ندادهاند، خبری از چکهای روزانه از وضعیت آثار تاریخی نبودهاست و در مجموع طاقبستان در این سالها به حال خود رها شدهاست. علاوه بر این از غیربومی بودن مدیران مجموعه که ماهانه دو یا سه روز بیشتر نمیتواند در استان باشند و در صورت حضور نیز میباید وقت خود را بین دو محوطهٔ بیستون و تاقبستان تقسیم کنند انتقاد شدهاست.[4] کارشناسان معتقدند برای حفاظت از این آثار میباید تمیزکاری آنها به صورت روزانه انجام شود که کاملاً مشهود است این اتفاق در مورد طاقبستان نیفتاده است.[5] به گفتهٔ حسین راعی مدیر پایگاه طاقبستان بهطور کلی عوامل تخریبی سنگهای طاق بستان در دو دستهٔ عوامل درونی و بیرونی قابل طبقهبندی هستند، که عواملی مانند شرایط و نحوه تشکیل سنگ، و ترکیب شیمیایی آن از عوامل درونی، و عواملی مانند دما، رطوبت، نور و گرما از عوامل بیرونی به حساب میآیند. او معتقد است سنگنگاره طاق بستان طی ۱۵ قرن با مجموعهای از این عوامل مواجه بودهاند و وضعیت کنونی این آثار در نتیجهٔ ۱۵ قرن فرسایش طبیعی به وجود آمدهاست.[6]