بوداپست
پایتخت مجارستان / From Wikipedia, the free encyclopedia
بوداپـِست یا در زبان مجاری بوداپشت پایتخت، بزرگترین و پرجمعیتترین شهر کشور مجارستان و مرکز سیاسی، فرهنگی، تجاری، صنعتی و ترابری این کشور است. بوداپست از سه بخشِ پشت (سمت خاوری رود دانوب)، بودا (برخلاف پشت تپهای و در کرانهٔ باختری دانوب)، و اُبودا (بودای قدیم) تشکیل شدهاست. جمعیت بوداپست طبق آمار اول ژانویهٔ سال ۲۰۱۹[1] برابر با ۱٬۷۵۲٬۲۸۶ نفر بودهاست. مساحت شهر حدود ۵۲۵ کیلومتر مربع و یک واحد مستقل در تقسیمات کشوری مجارستان است.
بوداپست | |
---|---|
از بالا، چپ به راست: نمای شهر با دانوب، شیرهای نگهبان پل زنجیر، میدان قهرمانان، ساختمان پارلمان مجارستان، قلعه ماهیگیر، باسیلیکای سنت استفان، نمای قلعه بودا بر روی تپه گلرت در سمت چپ رودخانه دانوب. | |
لقب(ها): قلب اروپا، مروارید دانوب، پایتخت آزادی، پایتخت حمامهای آب گرم، پایتخت جشنوارهها | |
مختصات: ۴۷°۲۸′۱۹″ شمالی ۱۹°۰۳′۰۱″ شرقی | |
کشور | مجارستان |
منطقه | مجارستان مرکزی |
اتحاد پشت، بودا و اُبودا | ۱۷ نوامبر ۱۸۷۳ |
ناحیهها |
|
مدیریت | |
• شهردار | گرگی کاراچونی (LMP) |
مساحت | |
• شهر | ۵۲۵٫۰۹ کیلومتر مربع (۲۰۲٫۷۴ مایل مربع) |
• شهری | ۲۵۳۸ کیلومتر مربع (۹۸۰ مایل مربع) |
• کلانشهری | ۷۶۲۶ کیلومتر مربع (۲۹۴۴ مایل مربع) |
بیشینه بلندی | ۵۲۷ متر (۱۷۲۹ پا) |
کمینه بلندی | ۹۶ متر (۳۱۵ پا) |
جمعیت (۲۰۱۹) | |
• شهر | ۱٬۷۵۲٬۲۸۶ |
• رتبه | شهر |
• شهری | ۲٬۵۵۱٬۲۴۷ |
• کلانشهری | ۳٬۲۸۴٬۱۱۰ |
نام اهلیت(ها) | بوداپستی |
منطقه زمانی | یوتیسی +۱ (زمان) |
• تابستانی (DST) | یوتیسی +۲ (زمان) |
پیششماره تلفنی | ۱ |
کد ایزو ۳۱۶۶ | HU-BU |
وبگاه |
شهر باستانی آکوئینکوم که امروز خرابههای آن در شمال بوداپست است، سکونتگاه سلتها[2] بوده که بعدها تبدیل به مرکز ایالات رومی پانونیای سفلی شد. در قرن نهم میلادی مجارها وارد این سرزمین شدند.[3] در حمله مغول (۱۲۴۱–۱۲۴۲) شهر غارت شد ولی پس از آن مجدداً رونق یافت و به زودی به یکی از اصلیترین مراکز رنسانس در اروپا تبدیل شد.[4] در سال ۱۵۴۱ با محاصرهٔ بودا (۱۵ سال پس از نبرد موهاچ) شهر بمدت ۱۴۵ سال بدست دولت عثمانی افتاد[5] و در این دوره به لحاظ اقتصادی افت شدیدی کرده، جمعیت شهر به شدت کاهش پیدا کرد و قصر سلطنتی به ویرانه ای مبدل گشت ولی در سال ۱۶۸۶ آزاد شد. بوداپست (از اتحاد ۳ شهر پست، بودا و اُبودا) از سال ۱۸۷۳ تا سال ۱۹۱۷ به عنوان یکی از مهمترین مراکز اروپایی و پایتخت اتریش-مجارستان بهشمار میرفت، کشوری که پس از جنگ جهانی اول به موجب پیمان تریانون منحل شد.[6] بوداپست هستهٔ اصلی آشوبها و وقایع مهمی چون انقلاب ۱۸۴۸–۱۸۴۹، جنگ جهانی دوم و انقلاب ۱۹۵۶ مجارستان بودهاست.
بوداپست یکی از زیباترین[7][8] شهرهای اروپا است، که هر ساله چند میلیون گردشگر از آن دیدن میکنند، در سال ۲۰۱۷ این رقم ۳٬۸۲۳٬۹۰۰۰ نفر گزارش شدهاست.[9] بوداپست میزبان تعدادی از میراث ثبت شده در فهرست جهانی یونسکوست، از آن میان میتوان اشاره کرد به: چشمانداز ساحل دانوب در مرکز شهر، قلعه بودا، خیابان آندراشی، میدان قهرمانان، پل زنجیر، پارلمان مجارستان، قلعه ماهیگیر، کلیسای ماتیاش و خط ۱ متروی بوداپست (تأسیس ۱۸۹۶) که دومین متروی قدیمی جهان پس از متروی لندن است.[10] از جنبه گردشگری نیز شهر دارای بناهای مهم و تاریخی است و از آن میان میتوان به پلها، گرمابهها و حمامهای متعدد تاریخی، باسیلیکای سنت ایشتوان، بزرگترین کنیسه اروپا در خیابان دوهانْی و خیلی دیگر اشاره کرد.