بهمن (امشاسپند)
From Wikipedia, the free encyclopedia
وُهُومَنَهْ[persian-alpha 1]، وُهْمَن[3] یا بَهْمَن (اوستایی: 𐬬𐬊𐬵𐬎 𐬨𐬀𐬥𐬀𐬵 = وُهو مَنَهْ) یکی از هفت[persian-alpha 2] اَمِشاسْپَند و به معنی اندیشه و منش نیکو،[4][5] از جلوهها، تجلیات، صفات و القاب خداوند و برترین جلوه پس از سپند مینو است.[6] در بُنْدَهِشْن آمده که اورمزد دعای معروف یَثا اَهُو وَیْریو را در مقابله با اهریمن بر زبان آورد که بر اثر آن، اهریمن وحشتزده در تاریکی افتاد و سه هزار سال بیهوش ماند.
وهومنه اندیشه نیک | |
---|---|
اطلاعات کلی | |
نامهای دیگر: | وُهْمَن، بَهْمَن، وهو مینو، وهیشتا مینو[1] |
دین دبیره: | 𐬬𐬊𐬵𐬎 𐬨𐬀𐬥𐬀𐬵 |
جنسیت: | ایزد (نرینه) |
دوران پیدایش: | زرتشت |
رده: | نگهبان چارپایان، نخستین آفریدهی اهورامزد، قدرتمندترین نیرو در کارزار با نابسامانیهای گیتی |
نماد: | پاکی، خرد، دانایی، گفتار نیک[2] |
وابستگی: | ایزدان سی و سه گانه، ایزدان نگهبان روز های ماه، ایزدهای دوازده گانه، امشاسپندان |
نگهبان روز: | دوم هر ماه |
ایزدان همکار: | گوش، رام، ماه |
گل: | یاسمن |
جشنوارهها: | بهمنگان، نبر روز |
نسک: | اَمِشَ سپنتَه |
دشمن: | اکومن |
همتاها | |
همتای ابراهیمی: | جبرئیل |
اورمزد سپس به آفرینش گیتی[persian-alpha 3] پرداخت که عبارتند از آسمان، بهمن، روشنی گیتی همراه با آیین مزدیسنا، و بعد دیگر امشاسپندان که همکاران بهمن هستند.[7] تجلیات و نمودهای اورمزد، گاهی به صورت موجودات آفریده شده توسط او هم در نظر گرفته میشوند، و گفته میشود که اورمزد آنها را بر حسب ارادهٔ خود آفریدهاست تا در نگهبانی عالم و نبرد با اهریمن یاور وی باشند. اینها، بهمن، اردیبهشت، شهریور، سپندارمذ، خرداد و امرداد هستند.[8][9] در آیین مزدیسنا، مشخصهٔ اصلی خداوند، روح نیکوکار یا آفریننده است (سپنت مینو). این مشخصه منحصراً به خدا تعلق دارد، اما جلوههای دیگر، تجلیاتی از خدا هستند که انسان میتواند در هر یک از آنها سهیم شود؛ این جلوهها در واقع اسباب و وسایلیاند که خدا را به انسان و انسان را به خدا نزدیک میکنند. زرتشت میگوید که هر که به اهورامزدا روی آورد (راه راستی یا اَشَه را در پیش گیرد) و از او اطاعت کند، از طریق کارهای اندیشهٔ نیک (نیکمنشی)[10] به کمال و بیمرگی خواهد رسید.[11][persian-alpha 4] به واسطهٔ اندیشهٔ نیک است که آدمیان راه راستی را دنبال میکنند و به کمال و بیمرگی دست مییابند و بدان وسیله به شهریاری میرسند. بدینگونه است که انسان میتواند در سرشت خدا سهیم باشد. در حقیقت وظیفهٔ دینی انسان این است که با منبع غایی یا آفریدگار یکی باشد.[12]