برابری جنسیتی در بهائیت
From Wikipedia, the free encyclopedia
برابری زنان و مردان یکی از آموزههای اجتماعی آئین بهائی و یکی از بنیادیترین اصول آن است.[1] اجرای این اصل ارتباط نزدیک و بههمپیوستهای با عدالت اجتماعی، بلوغ جمعی نوع بشر و دستیابی به صلحی پایدار دارد. در متونِ بهائی اشارات زیادی به برابری جنسیتی و مفهوم آن گردیده، از جمله در این گفتارِ بهاءالله، بنیانگذار آئین بهائی، که صراحتاً تفاوت مابین زن و مرد رفع و به هر دو جنس جایگاه یکسان داده شدهاست: «قلم اعلی فرق مابین عباد و اماء را از میان برداشته و کل را در صُقع واحد به عنایت کامله و رحمت منبسطه مقر و مقام عطا فرمود.»[2]
متون بهائی بیان میکنند که زن و شوهر باید همچون دو بال یک پرنده باشند و همواره بین ایشان برابری وجود داشته باشند تا پرنده، یعنی عالم انسانی بهطور کل، بتواند پرواز کند و به اوج کمال برسد. عبدالبهاء، مُبَیّن آثار بهاءاللّه، مینویسد:
«عالم انسانی را دو بال است. یک بال رجال یک بال نساء. تا دو بال متساوی نگردد، مرغ پرواز ننماید. اگر یک بال ضعیف باشد، پرواز ممکن نیست. تا عالم نساء متساوی با عالم رجال در تحصیل فضائل و کمالات نشود، فلاح و نجاح چنانکه باید و شاید ممتنع و محال.»[2]
عبدالبهاء بیش از یک قرن پیش دستیابی به برابری زن و مرد را محقق میدانست، و استدلال میکرد که این تغییر لازمهٔ زمانه است. او معتقد بود که عصر، عصر زنان است و زنان باید ترقی کنند، برابری خود با مردان را آشکار کنند، در عرصههای سیاست و حکومت وارد شوند، در امور جهان مشارکت کنند و نیروی محرک صلح در جهان شوند. او در نوشتههایش، هم به ریشهٔ این نابرابریهای تاریخی پرداخت، هم با تعابیر جدید، نقش بنیادین و محوری برابری زن و مرد را در تعادل اجتماع و ترقی آن بیان کرد، و هم به ضرورتِ برابری، قطعی و اجتنابناپذیر بودن آن، و نیز نتایج آن پرداخت. این همه، امّا، در بستری تاریخی-اجتماعی بیان شد.[3]
بهائیان معتقدند زن و مرد هر دو برابرند و امتیازی بهطور ذاتی از نظر انسانی، اجتماعی و روحانی برهم ندارند، لذا زن و مرد باید در جمیع حقوق اجتماعی، سیاسی و مدنی برابر باشند. برای مثال در حقوق اجتماعی مانند تعلیم و تربیت هر دو باید از فرصتهای برابر برای تحصیل برخوردار باشند، در حقوق سیاسی، هر دو باید حق انتخاب کردن و انتخاب شدن را در انتخابات مختلف مدنی و سیاسی داشته باشند و در حقوق مدنی مانند ازدواج این تساوی باید برقرار باشد. هر فردی، چه زن و چه مرد، طبق اعتقادات بهائی میتواند تنها یک همسر داشته باشد. حق طلاق را هم مرد و هم زن دارند، هر چند طلاق به هیچ وجه توصیه نمیشود مگر در مواردی استثنائی. تعالیم بهائی عنوان میکند که زنان در ردهای برابر با مردان هستند و هیچکدام از دیگری برتر نیست و هیچکدام نباید تحت انقیاد دیگری در حیات اجتماعی واقع شود.[4] برابری زنان و مردان از نظر آئین بهائی، فقط شامل حقوق نمیشود. بلکه در بسیاری از مسئولیتها هم هر دو وظایف برابری دارند. یکی از مهمترین مسئولیتها، مسئولیت مشارکت برای ایجاد جهانی بهتر و ساخت جوامعی پیشرو و مترقی است.[5] همانطور که زنان و مردان از حقوق مساوی برخوردار هستند، باید نقش و مسئولیت خود را نیز برای بهسازی اجتماع ایفا نمایند.[6] آموزه برابری زنان و مردان توسط عبدالبهاء، در سفرهای او به قاره آمریکا و اروپا، به تفصیل تشریح شد.[7] در نگاه بهائی، دستیابی به برابری میان زنان و مردان از جمله پیششرطهای برقراری صلح در نظر گرفته شدهاست.[8] از منظر آئین بهائی، ریشه کنی فقر نیز در سراسر جهان ممکن نمیشود مگر آنکه برابری کامل زنان و مردان محقق شود.[9]