باکوماتسو
From Wikipedia, the free encyclopedia
باکوماتسو (به ژاپنی: 幕末, bakumatsu)، به معنای پایان شوگونسالاری، به سالهای آخر حکومت شوگونسالاری توکوگاوا یا دوره ادو گفته میشود که دورهٔ انتقال از نظام شوگونها به دولت میجی است. این دوره از پهلو گرفتن ناوگان نظامی ایالات متحده آمریکا در خلیج ادو (توکیوی امروزی) در ۸ ژوئیه ۱۸۵۳ تا پایان جنگ بوشین در ۲۷ ژوئن ۱۸۶۹ ادامه داشت. ویژگی این دوران، رویدادهای مهمی بود که به سیاست انزوا یا ساکوکو در ژاپن پایان داد.
در ژوئیه سال ۱۸۵۳، دریادار متیو پری با چهار کشتی جنگی آمریکایی وارد خلیج ادو شد و خواستارِ گشودنِ درهای تجارت آزاد، حفاظت از کشتیهای خرابشدهٔ آمریکایی، تهیه زغالسنگ و دیگر مواد مورد نیاز کشتیهای تجاری در یک یا دو بندر ژاپنی شد. ناخدا پری کاملاً آماده بود تا در صورت شکست مذاکرات، دست به حمله نظامی بزند و تهدید کرده بود که اگر ژاپنیها از آغاز گفتگوها سر باز زنند، به سویشان آتش خواهد گشود. پری سپس به چین رفت و در بازگشت دوباره به ژاپن، پاسخ مطلوب خود را دریافت کرد و عهدنامه کاناگاوا امضا شد. بهطور کلی، دههٔ ۱۸۵۰ میلادی، دوران تحمیل قراردادهای تجارت آزاد از سوی کشورهای غربی به ژاپن بود، که باعث ایجاد نارضایتی و اختلاف در ژاپن شد.
در دوره باکوماتسو، سه گروه اثرگذار وجود داشت: جناح طرفداران شوگونسالاری توکوگاوا، جناح برانداز شوگونسالاری و حامیان قدرت گرفتن امپراتور ژاپن و جناح کوبو گاتای یا میانهروها. در سال ۱۸۶۳ امپراتور کُومِی طی حکمی بهنام فرمان اخراج اجنبیها خطاب به شوگون وقت، توکوگاوا ایهموچی، خواستار اخراج بیگانگان از کشور شد. در پی این فرمان سفارت انگلستان و اتباع بریتانیایی مورد حمله قرار گرفتند. در سال ۱۸۶۷ امپراتور کومی درگذشت و پس از وی پسرش، امپراتور میجی، در سن پانزده سالگی، بهطور رسمی به مقام امپراتوری ژاپن رسید. چند ماه پس از آن توکوگاوا یوشینوبو آخرین شوگونِ شوگونسالاری توکوگاوا در نامهای که به دربار فرستاد داوطلبانه خواستار اجازهٔ بازگرداندن اقتدار خود به امپراتور شد. امپراتور میجی درخواست وی را پذیرفت. بازگشت قدرت به امپراتور در سال ۱۸۶۸ رسماً اعلام شد و پس از آن، امپراتور یگانه فرمانروای ژاپن بود.
پس از کنارهگیری داوطلبانهٔ یوشینوبو از قدرت، وی نهتنها موفق به یافتنِ جایگاهی در دولت جدید نشد، بلکه به او فرمان داده شد که اراضی خود را به دولت جدید واگذار کند. این فرمان موجب خشم ارتش قدیم شوگونی شد. سلسله نبردهای معروف به جنگ بوشین بین طرفداران حکومت شوگونسالاری توکوگاوا با طرفداران امپراتور ژاپن در ۲۷ ژانویه ۱۸۶۸ آغاز شد و پس از گذشت یک سال و نیم با شکست شوگونسالاری پایان یافت. پس از پایان دورهٔ ادو، اصلاحات میجی در ژاپن آغاز شد.