باکتری
دامنهای از پروکاریوتها / From Wikipedia, the free encyclopedia
باکتریها (به فرانسوی: Bactéries)[2] دامنهای از پروکاریوتها هستند. این جانداران که عمدتاً اندازهای در حد چند میکرون دارند از جمله اولین جانداران پدید آمده بر روی کره زمین هستند. این جانداران ساده از متنوعترین و مهمترین میکروارگانیسمها بهشمار میروند.
این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آنرا از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
باکتریها محدودهٔ زمانی: آرکئن یا پیش از آن تا زمان حال | |
---|---|
تصویر میکروسکوپ الکترونی انواع باکتری | |
ردهبندی علمی | |
حوزه: | باکتریها |
Phyla[1] | |
اکتینوباکتر (high-G+C)
Aquificae
Acidobacteria |
باکتریها در سطح وسیعی با جانوران، گیاهان، قارچها و آغازیان رابطهٔ همزیستی دارند، بهطوری که بدون فعالیت آنها، حیات به شکل کنونی بر روی زمین مختل میگردد. باکتریها نقش حیاتی در چرخههای مواد غذایی دارند و بسیاری از مراحل این چرخهها همچون تثبیت نیتروژن از جو زمین، تجزیهٔ پروتئینها به روش زیستی، تجزیهٔ اجساد و بقایای جانداران و فرایند گندیدگی به آنها وابسته است.[3] باکتریهای موجود در جمعیتهای زندهٔ اطراف چشمههای آبگرم مواد غذایی لازم برای حفظ حیات را با تبدیل مواد محلولی همچون سولفید هیدروژن (H2S)و متان، فراهم میکنند. باکتریها به دو دستهٔ اتوتروف و هتروتروف تقسیم میشوند. باکتریها از نظر ظاهری به سه دستهٔ کروی، میلهای و مارپیچ تقسیم میشوند.[4] همچنین از نظر رشد در درجه حرارت اپتیمم، به سه دستۀ سرمادوست، میانهدوست، گرمادوست تقسیم میشوند.
باکتریها در مقایسه با یوکاریوتها ساختمان سادهای دارند. بسیاری از باکتریها همچنان ناشناخته باقی ماندهاند اما جهت بررسیهای علمی میتوان برخی از آنها را در آزمایشگاه کشت داد و این مسئله به میکروبشناسان کمک بسیاری کردهاست.[5] سادهترین تولیدمثل غیرجنسی با استفاده از هاگ (تقسیم دوتایی)، در باکتریها دیده میشود. در تقسیم دوتایی، باکتری مادر در صورت وجود شرایط مناسب به دو باکتری خواهر تقسیم میشود. برخی از باکتریها برای حفاظت از خود در شرایط نامساعد محیطی مانند کمبود کربن، نیتروژن، فسفر و غذا، پوششی ضخیم به دور خود ایجاد میکنند که اسپور یا هاگ باکتری نامیده میشود که به ترتیب شامل ۱-هسته ۲-غشا داخلی ۳-دیواره ۴-کورتکس ۵-غشا خارجی ۶-پوشش ۷-اگزوسپوریوم است.[6] در مجموع درصد کمی از باکتریها بیماریزا بوده و بیماریهای عفونی شامل وبا، سیفیلیس، سیاهزخم، جذام، طاعون، سینه پهلو و سل را سبب میگردند. بیماریهای کشنده باکتریایی همچون سل سالانه به ویژه در آفریقای سیاه سبب دو میلیون مرگ میگردد.[7] امروزه از آنتیبیوتیکها جهت پیشگیری و درمان عفونتهای باکتریایی استفاده میشود. باکتریها در صنایعی مانند تصفیه فاضلاب، پاکسازی آلودگیهای نفتی، تولید پنیر و ماست از راه تخمیر، بازیافت زبالهها و استخراج طلا، پالادیم، مس و سایر فلزات از معادن[8] و همچنین در زیستفناوری، تولید آنتیبیوتیکها و مصارف دارو و درمانی سایر مواد شیمیایی اهمیت دارند.[9]