انقلاب مه
انقلاب در بونس آیرس در سال ۱۸۱۰ / From Wikipedia, the free encyclopedia
انقلاب مه (به اسپانیایی: Revolución de Mayo) مجموعهای از رویدادها بود که در ۱۸ تا ۲۵ ماه مه سال ۱۸۱۰، در بوینس آیرس، مرکز نایبالملک ریو د لا پلاتا، رخ داد. این مستعمرهٔ اسپانیا تقریباً سرزمینهای آرژانتین، بولیوی، پاراگوئه، اروگوئه و مناطقی از برزیل امروزی را شامل میشد. انقلاب مه موجب برکناری نایبالملک بالتازار هیدالگو د سیسنروس و ایجاد یک دولت محلی به نام پریمرا خونتا (به معنی اولین حکومت نظامی)، در ۲۵ ماه مه شد. خونتا در نهایت به کشور آرژانتین تبدیل شد. این اولین انقلاب موفقیتآمیز در روند استقلال آمریکای جنوبی بود.
بخشی از جنگهای استقلال آمریکای لاتین | |
تاریخ | ۲۵ مه ۱۸۱۰ میلادی |
---|---|
مکان | بوینس آیرس |
با نام دیگر | انقلاب ماه می |
نتیجه | نایبالملک بالتازار هیدالگو د سیسنروس از مقامش خلع شده و دولت پریمرا خونتا جانشین نظام انتصابی پادشاه اسپانیا شد. این عمل سرآغازی بر جنگهای استقلال آرژانتین علیه شهرهای دیگر نایبالملک ریو د لا پلاتا بود که علیه تغییرات انجام گرفته مقاومت میکردند. |
انقلاب مه واکنش مستقیمی به جنگ شبهجزیره در اسپانیا بود. در سال ۱۸۰۸، شاه فردیناند هفتم اسپانیا به نفع ناپلئون بناپارت استعفا داد و تاج و تخت به برادر ناپلئون، ژوزف بناپارت، اعطا شد. یک خونتای عالی مرکزی مقاومت در برابر دولت ژوزف و اشغال اسپانیا توسط فرانسه شکل گرفت اما سرانجام متحمل مجموعه شکستهایی شد که منجر به از دست رفتن نیمهٔ شمالی کشور اسپانیا شد. در یکم فوریهٔ ۱۸۱۰، سربازان فرانسوی سویا را تصرف کردند و بیشتر قسمتهای اندلس را تحت کنترل خود درآوردند. خونتای عالی به سوی کادیس عقبنشینی کرد و خود را منحل کرد و شورای نیابت اسپانیا و هند شرقی جایگزین آن شد. خبر این وقایع در ۱۸ ماه مه، توسط کشتیهای انگلیسی به بوئنوس آیرس رسید.
نایبالملک سیسنروس سعی به حفظ وضع سیاسی موجود کرد اما یک گروه از وکلا و مقامات نظامی کریولو (اسپانیاییتباران بومی قاره آمریکا) اقدام به سازماندهی اجلاس کابیلدوی علنی (جلسهٔ ویژهٔ افراد برجستهٔ شهر) کردند تا در ۲۲ مه در مورد آیندهٔ نایبالملک تصمیمگیری کنند. نمایندگان به رسمیت شناختن شورای عالی نیابت در اسپانیا را رد کردند و نهاد خونتا را جانشین سیسنروس کردند؛ چون کسی که سیسنروس را منصوب کرده بود، دیگر مشروعیت نداشت. برای حفظ احساس تداوم، سیسنروس در ابتدا به عنوان ریاست خونتا منصوب شد. با این حال، این تصمیم باعث ناآرامیهای زیادی در میان مردم شد؛ بنابراین، سیسنروس تحت فشارها، در ۲۲ ماه مه استعفا داد. دولت تازه تأسیس، پریمرا خونتا، فقط نمایندگانی از بوینس آیرس را شامل میشد و از دیگر شهرهای نایبالملک دعوت کرد که نمایندگانی برای پیوستن به مجلس بفرستند. این منجر به وقوع جنگ بین مناطقی شد که نتیجه رویدادهای بوینس آیرس را پذیرفتند و مناطقی که این تصمیمات را قبول نکردند.
انقلاب مه منجر به جنگ استقلال آرژانتین شد؛ اگرچه در آن زمان هیچ اعلامیهای رسمی برای استقلال صادر نشده بود و پریمرا خونتا به نام پادشاه مخلوع، فردیناند هفتم، به نیابت ادامه داد. از آنجا که حوادث مشابهی در بسیاری از شهرهای دیگر قاره رخ داد، انقلاب مه نیز یکی از وقایع اولیه جنگهای استقلال آمریکا از اسپانیا در نظر گرفته میشود. مورخان امروزه این بحث را مطرح میکنند که آیا انقلابیون واقعاً به تاج و تخت اسپانیا وفادار بودند یا این که اعلام وفاداری به پادشاه یک تصمیم سیاسی برای پنهان کردن اهداف واقعی — برای رسیدن به استقلال — بوده تا جمعیتی که هنوز آماده پذیرش چنین تغییر بنیادی نبودند، سر به شورش نگذارند. بیانیه رسمی استقلال سرانجام در کنگره توکمان در ۹ ژوئیه ۱۸۱۶ صادر شد.