انقلاب تونس
From Wikipedia, the free encyclopedia
قیام تونس (۲۰۱۰–۲۰۱۱) معروف به انقلاب یاس تونس[7] یک کارزار فشرده ۲۸ روزه مقاومت مدنی و سلسلهای از تظاهراتهای خیابانی در تونس بود که از دسامبر ۲۰۱۰ آغاز شد. در تاریخ ۱۴ ژانویهٔ ۲۰۱۱ میلادی، (۲۴ دی ۱۳۸۹ خورشیدی) و در پی ناآرامیها و اعتراضات گسترده مردم تونس[8] و کشتهشدن دهها نفر از معترضان در حمله نیروهای امنیتی به تظاهرکنندگان ضددولتی،[9] زینالعابدین بن علی ابتدا دولت و مجلس را منحل کرد و سپس از قدرت کنار رفت و پس از ۲۱ سال قدرت، جای خود را موقتاً به محمد الغنوشی، نخستوزیر سپرد.[10] وی به همراه خانوادهاش به عربستان سعودی گریخت.[11] در نهایت به دموکراتیزه کردن کامل کشور و برگزاری انتخابات آزاد و دموکراتیک منجر شد.
انقلاب یاس تونس الثورة التونسیة | |
---|---|
بخشی از بهار عربی | |
تاریخ | ۱۷ دسامبر ۲۰۱۰ – ۱۴ ژانویه ۲۰۱۱ (۳ هفته و ۶ روز) |
موقعیت | |
علت(ها) |
|
روشها | |
منجرشد به | براندازی یا سرنگونی حکومت زینالعابدین بنعلی
|
تلفات | |
مرگ(ها) | ۳۳۸ نفر[6] |
زخمیان | ۲۱۴۷ نفر[6] |
تظاهرات ناشی از بیکاری بالا، تورم مواد غذایی، فساد، فقدان آزادی های سیاسی (مانند آزادی بیان) و شرایط بد زندگی بود. این اعتراضات غمبارترین موج ناآرامی اجتماعی و سیاسی در تونس در سه دهه گذشته بود [12] و منجر به کشته و زخمی شدن تعداد زیادی شد که بیشتر آنها نتیجه اقدامات پلیس و نیروهای امنیتی بود.
چندی پس از خروج بن علی، راشد الغنوشی که ۲۰ سال در تبعید در خارج از تونس به سر میبرد، به همراه هفتاد تن از مخالفان رژیم زینالعابدین بنعلی به تونس بازگشت. راشد غنوشی ضمن مردود دانستن مقایسهاش با سید روحالله خمینی، از تصمیم خود در تشکیل «حزب اسلامی تونس» خبر داد.[13]
تظاهرات گستردهٔ اجتماعی در تونس، با خودسوزی یک جوان تونسی به نام محمد بوعزیزی در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۰ شروع شد و پس از چندی به شورش مردمی انجامید. این جوان تونسی در اعتراض به این که پلیس مانع شده بود، وی بدون جواز سبزی و میوه بفروشد، خود را در خیابان آتش زد و متعاقباً در بیمارستان درگذشت. این حادثه باعث شروع هفتهها تظاهرات خشونتآمیز خیابانی در سراسر تونس، در اعتراض به بیکاری، فساد و گرانی مواد غذایی شد و به تغییر رژیم و فرار رئیسجمهوری تونس انجامید.[14]
گروه چهارجانبه گفتگوی ملی تونس جایزه صلح نوبل ۲۰۱۵ را به دلیل «سهم تعیین کننده خود در ایجاد دموکراسی کثرت گرایانه در تونس در پی انقلاب تونس در سال ۲۰۱۱» دریافت کرد. [15] این اعتراضات الهام بخش اقدامات مشابه در سراسر جهان عرب بود، در یک واکنش زنجیرهای که به جنبش بهار عربی معروف شد.