اسپرم
سلول باروری جنس نَر در اشکال ناهمسان برای تولید مثل جنسی / From Wikipedia, the free encyclopedia
'اِسپِرم یا زامه[1][2](به انگلیسی: Sperm)، به سلولهای جنسی موجود مذکر میگویند که در غدههای جنسی تولید میشود. واژه اسپرم برگرفته از واژه یونانی اسپرما (به یونانی: σπέρμα) به معنای دانه یا بذر است. اسپرم یا اسپرماتوزوآی بالغ، سلول جنسی (گامت) جنس مذکر در بیشتر جاندارانی است که به روش جنسی بارور میشوند. اسپرم تکدسته است و برای تحرک خود فروکتوز را که در منی وجود دارد، در میتوکندریهای خود میسوزاند و به انرژی تبدیل میکند.[3]
اسپرماتوزوئید | |
---|---|
![]() | |
![]() بخشهای اسپرم | |
جزئیات | |
شناسهها | |
لاتین | spermatozoon |
در انسان اسپرم در بیضه آغاز به ساختهشدن میکند و پس از تکامل در اپیدیدیم، با منی از بدن خارج میشود. اشکال در ساخت یا آزادسازی اسپرم میتواند موجب ناباروری مردان شود. در واقع تولید اسپرم یکی از پیچیدهترین و طولانیترین فرایندها در بدن است که با تخصصی شدن سلولهای جنسی اولیه در دوران جنینی آغاز میشود و بعد با اسپرمسازی و تمایز اسپرم در بیضهها در دوران بلوغ ادامه پیدا میکند.
بر پایهٔ برخی پژوهشها تولید اسپرم در همهٔ جانداران به ۶۰۰ میلیون سال پیش برمیگردد. تولید اسپرم در همهٔ جانداران زیر تأثیر ژنی به نام بول (به انگلیسی:Boule) است. این ژن در طی تکامل انسان از آغاز تاکنون بیتغییر باقی ماندهاست و در همهٔ جانداران وجود دارد.[4] وجود اسپرم برای نخستین بار توسط آنتونی فان لیوونهوک و با کمک میکروسکوپ در سال ۱۶۷۷ کشف شد.[5]
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/20220119_194437_Ausschnitt.jpg/640px-20220119_194437_Ausschnitt.jpg)