آسم
From Wikipedia, the free encyclopedia
آسم یا ربو[10] یک بیماری التهابی طولانیمدت راههای هوایی ریه است.[5] این بیماری با نشانههای متغیر و عودکننده، انسداد برگشتپذیر جریان هوا، و انقباض نایژه که به راحتی تحریک میشود، مشخص میشود.[11][12] نشانههای آن شامل دورههای خسخس سینه، سرفه، احساس تنگی در قفسه سینه و تنگی نفس است.[4] این موارد ممکن است چند بار در روز یا چند بار در هفته رخ دهند.[5] بسته به فرد بیمار، نشانههای آسم ممکن است در طول شب یا با ورزش بدتر شوند.[5]
آسم | |
---|---|
پیک دبی سنج ابزار سنجش جریان هوای حداکثری دم و بازدم.[1] | |
طرز تلفظ | |
تخصص | پزشکی ریه |
نشانهها | مقاطع مکرر خس خس سینه، سرفه، تنگی قفسه سینه، تنگی نفس[4] |
عوارض | بیماری ریفلاکس معده (GERD)، رینوسینوزیت، آپنه انسدادی خواب |
دورهٔ معمول آغاز | دوران کودکی |
دورهٔ بیماری | بلندمدت[5] |
علت | ژنتیک و عامل زیستمحیطی[4] |
عوامل خطر | آلودگی هوا، آلرژیزا[5] |
روش تشخیص | بر اساس علائم، پاسخ به درمان، اسپیرومتری[6] |
درمان | اجتناب از محرکها، کورتیکواستروئیدهای استنشاقی، سالبوتامول[7][8] |
فراوانی | تقریباً. ۲۶۲ میلیون (۲۰۱۹)[9] |
مرگها | تقریباً. ۴۶۱٬۰۰۰ (۲۰۱۹)[9] |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
پیشنت پلاس | آسم |
تصور میشود که آسم در اثر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد میشود.[4] عوامل محیطی عبارتند از قرارگرفتن در معرض آلایندههای هوا و آلرژنها (مواد حساسیتزا).[5] دیگر محرکهای بالقوه شامل داروهایی مانند آسپرین و مسدودکنندههای بتا هستند.[5] تشخیص معمولاً بر اساس الگوی نشانهها، پاسخ به درمان در طول زمان و تست اسپیرومتری عملکرد ریه صورت میگیرد.[6] آسم بر اساس فراوانی نشانهها، حجم بازدم اجباری در یک ثانیه (FEV۱) و حداکثر سرعت بازدم طبقهبندی میشود.[13] همچنین ممکن است بهعنوان آتوپیک یا غیرآتوپیک طبقهبندی شود، که در آن آتوپی به استعداد ابتلا به واکنش حساسیت نوع آی اشاره دارد.[14][15]
هیچ درمان شناختهشدهای برای آسم وجود ندارد، اما میتوان آن را کنترل کرد[5] علائم را میتوان با اجتناب از مواجهه با محرکها، مانند آلرژنها و محرکهای تنفسی، و با استفاده از کورتیکواستروئیدهای استنشاقی سرکوب کرد.[7][16] اگر نشانههای آسم کنترلنشده باقی بمانند، آگونیستهای بتا طولانیاثر (LABA) یا عوامل ضدلوکوترین ممکن است علاوه بر کورتیکواستروئیدهای استنشاقی استفاده شوند.[17][18] درمان نشانههایی که به سرعت در حال بدتر شدن هستند، معمولاً با یک آگونیست بتا-۲ کوتاهاثر استنشاقی مانند سالبوتامول و کورتیکواستروئیدها صورت میگیرد که از راه خوراکی مصرف میشوند.[8] در موارد بسیار شدید، کورتیکواستروئیدهای داخلوریدی، سولفات منیزیم و بستری شدن در بیمارستان ممکن است مورد نیاز باشند.[19]
در سال ۲۰۱۹، آسم تقریباً ۲۶۲ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد و باعث مرگ حدود ۴۶۱ هزار نفر شد[9] بیشتر مرگومیرها در کشورهای در حال توسعه رخ دادهاست.[5] آسم اغلب در دوران کودکی شروع میشود،[5] و میزان آن از دهه ۱۹۶۰بهطور قابل توجهی افزایش یافتهاست.[20] آسم در اوایل مصر باستان شناخته شدهبود.[21] واژه «آسم» از یونانی ἆσθμα، âsthma به معنای نفسنفسزدن است.[22]