آبشش ماهی
From Wikipedia, the free encyclopedia
آبشُشِ ماهی تقریباً در همۀ ماهیها، محل اصلی تبادل گازها هستند. آبشش ماهی از کمانهای استخوانی یا غضروفی سفت تشکیل شده و توسط جمجمه آبششی محافظت میشود.
بیشتر ماهیها تبادل گازی را با استفاده از آبششهایی که در دو سوی حلق (گلوی) آنها قرار گرفته، انجام میدهند. آبششها بافتهایی هستند که به نخهای کوتاهی شبیهاند. این نخها سازههایی پروتئینی هستند به نام رشته. این رشتهها کارکردهای مختلف زیادی دارند که شامل انتقال یون و تبادل اکسیژن، دیاکسید کربن، اسید و آمونیاک میشود.[1][2] هر رشته حاوی شبکهای از مویرگها است که سطح بزرگی را برای تبادل اکسیژن و دیاکسید کربن فراهم میکند.
ماهیها، تبادل گاز را از طریق رد کردن آب پراکسیژن از دهان خود و پمپ کردن آن از میان آبششها انجام میدهند. در برخی ماهیها خون مویرگها در جهت عکس آب جریان مییابد و باعث تبادل متقابل میشود. آبششها آب کماکسیژن را از روزنههایی در دو سوی حلق به بیرون میفرستند. برخی ماهیها نظیر کوسه و مکندهماهی روزنههای آبششی پرشماری دارند. اما ماهیان استخوانی تنها یک روزنه در هر طرف خود دارند. این روزنهها در زیر استخوان محافظی به نام سرپوش پنهان شدهاند.
پربالهماهیان نوجوان آبششهای بیرونی دارند. این شاخصهای بسیار ابتدایی است که در دوزیستان در مرحله لاروی هم دیده میشود.