Fidel Castro
From Wikipedia, the free encyclopedia
Fidel Alejandro Castro Ruz (Birán, Kuba, 1926ko abuztuaren 13a - Habana, Kuba, 2016ko azaroaren 25a) Kubako agintari gorena izan zen 1959ko urtarrilaren 1etik, Kubako iraultzako buruzagi baitzen Fulgencio Batista diktadorea agintetik bota zuenean, 2008ko otsailaren 24a arte. 1961ean, gobernu iraultzaileak bere burua marxismoaren jarraitzaile moduan definitu zuen eta Amerika osoko lehen gobernu sozialista sortu. 1976 urtera arte lehen ministro kargua izan zuen; urte hartako konstituzio berriarekin, Estatuko Kontseiluaren eta Ministro Kontseiluaren lehendakari izendatu zuten. 1965ean Kubako Alderdi Komunistasortu zenetik, lehen idazkari kargua du.
Fidel Castro | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2006ko irailaren 16a - 2008ko otsailaren 24a ← Abdullah Ahmad Badawi (en) - Raúl Castro →
1979ko irailaren 10a - 1983ko martxoaren 6a ← Junius Richard Jayawardene - Neelam Sanjiva Reddy (en) →
1976ko abenduaren 2a - 2008ko otsailaren 24a ← Osvaldo Dorticós - Raúl Castro →
1961eko ekainaren 24a - 2011ko apirilaren 19a ← Blas Roca Calderio (en) - Raúl Castro →
1959ko otsailaren 16a - 2008ko otsailaren 24a ← José Miró Cardona (en) - Raúl Castro → | |||||||||||
Bizitza | |||||||||||
Jaiotzako izen-deiturak | Fidel Alejandro Castro Ruz | ||||||||||
Jaiotza | Birán (en) , 1926ko abuztuaren 13a | ||||||||||
Herrialdea | Kuba | ||||||||||
Bizilekua | Santiago | ||||||||||
Talde etnikoa | galiziarra | ||||||||||
Lehen hizkuntza | gaztelania | ||||||||||
Heriotza | Habana, 2016ko azaroaren 25a (90 urte) | ||||||||||
Hobiratze lekua | Santa Ifigenia Cemetery (en) | ||||||||||
Familia | |||||||||||
Aita | Ángel Castro y Arguíz | ||||||||||
Ama | Lina Ruz González | ||||||||||
Ezkontidea(k) | Mirta Díaz-Balart (1948ko urriaren 11 - 1955) Dalia Soto del Valle (en) (1980 - 2016) | ||||||||||
Bikotekidea(k) | |||||||||||
Seme-alabak | |||||||||||
Anai-arrebak | ikusi
| ||||||||||
Hezkuntza | |||||||||||
Heziketa | Habanako Unibertsitatea (1945 - 1950eko iraila) doktore : zuzenbide Belen Jesuit Preparatory School (en) (1945 - 1945) | ||||||||||
Hizkuntzak | gaztelania | ||||||||||
Jarduerak | |||||||||||
Jarduerak | politikaria, abokatua, partisanoa, kazetaria, iraultzailea eta estatu-politikaria | ||||||||||
Jasotako sariak | ikusi
| ||||||||||
Kidetza | Kubako Herriaren Alderdia (Ortodoxoak) Uztailaren 26ko Mugimendua | ||||||||||
Zerbitzu militarra | |||||||||||
Gradua | komandante | ||||||||||
Parte hartutako gatazkak | Kubako Iraultza Kubako misilen krisia | ||||||||||
Sinesmenak eta ideologia | |||||||||||
Erlijioa | agnostizismoa | ||||||||||
Alderdi politikoa | Kubako Alderdi Komunista Kubako Herriaren Alderdia (Ortodoxoak) Uztailaren 26ko Mugimendua Antolakunde Iraultzaile Integratuak Kubako Iraultza Sozialistaren Alderdi Batua | ||||||||||
| |||||||||||
Pertsonaia berezia da Fidel Castro, erabateko atxikimenduak edota gaitzespen indartsuak sortzen dituena. Haren jarraitzaileek desberdintasun sozialak desagerrarazteko bultzatu dituen garapen programak goraipatzen dizkiote: Kubako gobernuak osasun, kirol eta hezkuntzaren onurak jendarte osora hedatzeko ahaleginak egin ditu, oztopo guztien gainetik, eta Estatu Batuak buruzagi duen nazioarteko politika ereduaren aurrean beste muturrean mantendu da beti. Haren etsaiek komunismo sobietarraren erako alderdi bakarreko sistema kritikatzen dute, bai eta giza eskubideak urratzea ere.
2006ko abuztuaren 1etik, osasun arazoak zirela eta, bere betebeharrak Raúl Castro anaiaren esku utzi zituen eta 2008ko otsailaren 18an presidente izateari uko egin ziola jakinarazi zuen. Otsailaren 24an bere anaia den Raul Castro hautatu zuten Kubako presidente berri. Osasun arazo hauen ondorioz hil zen 2016ko azaroaren 25ean.