Υπερδύναμη
From Wikipedia, the free encyclopedia
Υπερδύναμη είναι ένα κράτος το οποίο κατέχει κυρίαρχη θέση στο παγκόσμιο σύστημα και έχει τη δυνατότητα προβολής ισχύος και επιρροής σε πλανητικό επίπεδο –πλανητική δύναμη- κατά τρόπο που ξεπερνά τις ικανότητες των παραδοσιακών Μεγάλων Δυνάμεων, σε βαθμό που να κατατάσσεται σε ξεχωριστή από αυτές κατηγορία.
Ο όρος υπερδύναμη πρωτοδιατυπώθηκε το 1944 για να περιγράψει τις ΗΠΑ, την ΕΣΣΔ και την φθίνουσα Μεγάλη Βρετανία. Ωστόσο με την αναπόφευκτη παρακμή της Βρετανίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ως μοναδικές υπερδυνάμεις θεωρούνταν οι πρωταγωνιστές του Ψυχρού Πολέμου, ΗΠΑ και ΕΣΣΔ. Όμως το αμφισβητούμενο μέγεθος της σοβιετικής ισχύος οδήγησε πολλούς αναλυτές στην εκτίμηση ότι μόνο οι ΗΠΑ υπήρξαν πραγματική υπερδύναμη. Παρά τη σημασία που απέδιδαν υπερδυνάμεις του Ψυχρού πολέμου στην πυρηνική αποτροπή, η κατοχή πυρηνικών όπλων δεν αποτελεί σήμερα ικανή συνθήκη για το χαρακτηρισμό μιας χώρας ως υπερδύναμης.
Ύστερα από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου διατυπώθηκαν διάφορες θέσεις για τον χαρακτήρα του διεθνούς συστήματος, οι οποίες κυμαίνονται μεταξύ δύο άκρων: της μονοπολικής και της πολυπολικής θεώρησης.