Ρόμαν Ντμόφσκι
Πολωνός πολιτικός (1864–1939) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Ρόμαν Στανίσουαφ Ντμόφσκι (πολωνικά: Roman Stanisław Dmowski) (9 Αυγούστου 1864 – 2 Ιανουαρίου 1939) ήταν Πολωνός πολιτικός και συνιδρυτής και κύριος ιδεολόγος του πολιτικού κινήματος της Εθνικής Δημοκρατίας (συντομογραφία «ΕΔ», στα πολωνικά: "Endecja"). Είδε τη γερμανοποίηση των πολωνικών εδαφών που ελέγχονταν από τη Γερμανική Αυτοκρατορία ως τη μεγαλύτερη απειλή για τον πολωνικό πολιτισμό και ως εκ τούτου υποστήριξε έναν βαθμό προσαρμογής με μια άλλη δύναμη που είχε διαμελίσει την Πολωνία, τη Ρωσική Αυτοκρατορία. Υποστήριξε την επανίδρυση της πολωνικής ανεξαρτησίας με μη βίαια μέσα και υποστήριξε πολιτικές ευνοϊκές για την πολωνική μεσαία τάξη. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, στο Παρίσι, μέσω της Πολωνικής Εθνικής Επιτροπής του, ήταν εξέχων εκπρόσωπος των Συμμάχων για τις πολωνικές φιλοδοξίες. Ήταν μια καθοριστική προσωπικότητα στη μεταπολεμική αποκατάσταση της ανεξάρτητης ύπαρξης της Πολωνίας.
Ο Ντμόφσκι δεν είχε ποτέ σημαντική πολιτική δύναμη, εκτός από μια σύντομη περίοδο το 1923 ως Υπουργός Εξωτερικών. Ωστόσο, ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς Πολωνούς ιδεολόγους και πολιτικούς της εποχής του. Μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, ο Ντμόφσκι πίστευε ότι μόνο ένα ομοιογενές πολωνόφωνο και Ρωμαιοκαθολικό έθνος θα ήταν προτιμότερο, σε αντίθεση με το όραμα του Προμηθεϊσμού του Γιούζεφ Πιουσούτσκι, που έβλεπε μια πολυεθνική Πολωνία που θύμιζε την Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία. Ως αποτέλεσμα, η σκέψη του περιθωριοποίησε άλλες εθνοτικές ομάδες που ζούσαν στην Πολωνία, ιδιαίτερα εκείνες στο Κρέσι (που περιλάμβαναν Εβραίους, Λιθουανούς και Ουκρανούς) και θεωρήθηκε ως αντισημίτης. Παραμένει μια σημαντική προσωπικότητα του πολωνικού εθνικισμού[9] και έχει αναφερθεί συχνά ως «ο πατέρας του πολωνικού εθνικισμού».[10][11] Καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής του, ήταν ο κύριος ιδεολογικός αντίπαλος του Πολωνού στρατιωτικού και πολιτικού ηγέτη Γιούζεφ Πιουσούτσκι και του οράματος του τελευταίου για την Πολωνία ως πολυεθνική ομοσπονδία ενάντια στον γερμανικό και ρωσικό ιμπεριαλισμό.