Πόλεμος του Ναγκόρνο Καραμπάχ
εδαφική σύγκρουση / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο πόλεμος του Ναγκόρνο Καραμπάχ ήταν μια εθνική και εδαφική σύγκρουση που πραγματοποιήθηκε από το 1988 έως τον Μάιο του 1994, στο περίκλειστο έδαφος του Ναγκόρνο Καραμπάχ στο νοτιοδυτικό Αζερμπαϊτζάν, μεταξύ της πλειοψηφίας των εθνοτικών Αρμενίων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ (που υποστηριζόταν από τη Δημοκρατία της Αρμενίας) και της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν. Καθώς ο πόλεμος προχωρούσε, η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, είχαν εμπλακεί σε έναν παρατεταμένο, ακήρυχτο πόλεμο στα ορεινά ύψη του Καραμπάχ και το Αζερμπαϊτζάν προσπάθησε να περιορίσει το αποσχιστικό κίνημα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η Εθνοσυνέλευση της Δημοκρατίας του Ναγκόρνο Καραμπάχ ψήφισε υπέρ της ένωσης της περιοχής με την Αρμενία, ενώ πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα (το οποίο είχε μποϊκοτάρει ο αζερικός πληθυσμός της περιοχής), βάσει του οποίου, οι ψηφοφόροι ψήφισαν υπέρ της ανεξαρτησίας της περιοχής. Το ζήτημα για την ενοποίηση με την Αρμενία, το οποίο ξεκίνησε εκ νέου το 1988, ξεκίνησε με έναν σχετικά ειρηνικό τρόπο. Ωστόσο, τους επόμενους μήνες, καθώς η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης πλησίασε, σταδιακά εξελίχθηκε σε όλο και πιο βίαιες συγκρούσεις μεταξύ των Αρμενίων και των Αζέρων, με αποτέλεσμα οι δύο πλευρές να αλληλοκατηγορούνται για εθνοκαθάρσεις.[28][29]
Πόλεμος του Ναγκόρνο Καραμπάχ | |||
---|---|---|---|
Μέρος της σύγκρουσης του Ναγκόρνο Καραμπάχ | |||
Δεξιόστροφα από πάνω: Απομεινάρια από αζερικά ΤΟΜΠ, εκτοπισμένοι Αζέροι από το ελεγχόμενο από την Αρμενία έδαφος, μνημείο αρμενικού άρματος μάχης T-72 στα προάστια του Στεπανακέρτ, στρατιώτες του NKR. | |||
Χρονολογία | 20 Φεβρουαρίου 1988 – 12 Μαΐου 1994 | ||
Τόπος | Ναγκόρνο-Καραμπάχ, Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν | ||
Έκβαση | Αποφασιστική στρατιωτική νίκη των Αρμενίων
| ||
Εδαφικές μεταβολές | Ντε φάκτο ανεξαρτησία της δημοκρατίας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και ντε φάκτο προσάρτηση από την Αρμενία. Ωστόσο, η περιοχή παραμένει διεθνώς αναγνωρισμένη ως ένα ντε γιούρε τμήμα του Αζερμπαϊτζάν. | ||
Αντιμαχόμενοι | |||
| |||
Ηγετικά πρόσωπα | |||
| |||
Δυνάμεις | |||
| |||
Απολογισμός | |||
Οι διαδημοκρατικές συγκρούσεις μεταξύ των δύο ξέσπασαν λίγο μετά το ψήφισμα του Κοινοβουλίου της Αυτόνομης Περιφέρειας του Ναγκόρνο Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν για την ενοποίηση της περιοχής με την Αρμενία στις 20 Φεβρουαρίου του 1988. Η δήλωση απόσχισης από το Αζερμπαϊτζάν ήταν το τελικό αποτέλεσμα μιας εδαφικής σύγκρουσης σχετικά με το έδαφος.[30] Καθώς το Αζερμπαϊτζάν διακήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σοβιετική Ένωση και απομάκρυνε τις εξουσίες της κυβέρνησης του εγκλωβισμού, η αρμενική πλειοψηφία ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από το Αζερμπαϊτζάν και στη διαδικασία κήρυξε τη μη αναγνωρισμένη Δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Οι μεγάλης κλίμακας μάχες ξέσπασαν στα τέλη του χειμώνα του 1992. Η διεθνής διαμεσολάβηση από διάφορες ομάδες, συμπεριλαμβανομένου του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), δεν επέφερε ένα τελικό ψήφισμα με το οποίο θα μπορούσαν να συνεργαστούν και οι δύο πλευρές. Την άνοιξη του 1993, αρμενικές δυνάμεις κατέλαβαν περιοχές εκτός του ίδιου του θύλακα, απειλώντας τη συμμετοχή άλλων χωρών στην περιοχή.[31] Μέχρι το τέλος του πολέμου το 1994, οι Αρμένιοι είχαν τον πλήρη έλεγχο του εδάφους (με εξαίρεση την περιφέρεια Σαουμιάν) εκτός από τις γύρω περιοχές του Αζερμπαϊτζάν, κυρίως τον διάδρομο Λάτσιν, ένα ορεινό πέρασμα που συνδέει το Ναγκόρνο-Καραμπάχ με την ηπειρωτική Αρμενία. Μια παράνομη κατάπαυση πυρός με συνδρομή της Ρωσίας υπογράφηκε τον Μάιο του 1994, αλλά οι τακτικές ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν με τη μεσολάβηση της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ δεν κατάφεραν να οδηγήσουν σε ειρηνευτική συνθήκη. Αυτό έχει αφήσει την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ σε κατάσταση νομικής έλλειψης, ενώ η δημοκρατία του Ναγκόρνο Καραμπάχ παραμένει de facto ανεξάρτητη, αλλά διεθνώς μη αναγνωρισμένη, ενώ οι αρμενικές δυνάμεις ελέγχουν σήμερα 9% περίπου του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν έξω από τον έδαφος. Ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης, έχουν εκτοπιστεί 230.000 Αρμένιοι από το Αζερμπαϊτζάν και 800.000 Αζέροι από την Αρμενία.[32]