Μιχαήλ της Ζαχλουμίας
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Μιχαήλ της Ζαχλουμίας (βασίλευσε την περίοδο 910-935 μ.Χ.) ήταν ημι-αυτόνομος Σλάβος κυβερνήτης της Ζαχλουμίας στην σημερινή κεντρική Ερζεγοβίνη και στην νότια Κροατία το πρώτο μισό του 10ου αιώνα.[1][2][3][4] Η περιοχή που κυβερνούσε συνόρευε με την Κροατία και την Σερβία αλλά όχι με την Βουλγαρία, η συμμαχία του με τους Βούλγαρους του επέτρεψε ωστόσο να διατηρήσει την αυτονομία του.[5] Ο Μιχαήλ της Ζαχλουμίας βρέθηκε σε σύγκρουση με τον Πέτρο της Σερβίας που επεκτάθηκε στην Παγανία και στα δυτικά του ποταμού Νερέτβα.[6][7] Για να εξαλείψει την απειλή ο Μιχαήλ συμμάχησε με τον Συμεών Α΄ της Βουλγαρίας ο οποίος ήταν εχθρός με την Βυζαντινή αυτοκρατορία σύμμαχο του Πέτρου.[8] Ο Συμεών Α΄ επιτέθηκε στην Σερβία και αιχμαλώτισε τον Πέτρο που πέθανε στην φυλακή.[9] Ο Πάπας Ιωάννης Ι΄ έστειλε επιστολή (925) στην οποία καταγράφει τον Μιχαήλ μαζί με τον Τόμισλαβ της Κροατίας.[10] Την ίδια χρονιά συμμετείχε στην Α΄ Σύνοδο του Σπλιτ στην οποία φαίνεται ότι ήταν υποτελής της Κροατίας. Σε κάθε περίπτωση μετά τον θάνατο του Συμεών έγινε Βυζαντινός σύμμαχος και πήρε πολλούς Βυζαντινούς τύπους και αξιώματα όπως "Ανθύπατος" και "Πατρίκιος". Ο Μιχαήλ παρέμεινε βασιλιάς της Ζαχλουμίας μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 940, διατήρησε καλές σχέσεις και με τον πάπα.[11]
Ο Κωνσταντίνος Ζ΄ στο έργο του Προς τον ίδιον υιόν Ρωμανόν καταγράφει τον Μιχαήλ αλλά δεν ορίζει με σαφήνεια την καταγωγή του.[12][13] Τα γραπτά του αυτοκράτορα δείχνουν ότι δεν ήταν Σερβικής καταγωγής αλλά προερχόταν από τους "Λιτζίκη" έναν αβάπτιστο λαό που ζούσε στον ποταμό Βιστούλα στην Ελάσσων Πολωνία. [14][15][16][17] Ο Τιμπόρ Ζίβκοβιτς έγραψε ότι οι πρόγονοι του Μιχαήλ ζούσαν στην περιοχή του Βιστούλα στην οποία οι κάτοικοι ήταν Λευκοί Κροάτες και όχι Λευκοί Σέρβοι.[18] Είναι γνωστό ότι δεν έχει διευκρινιστεί αν οι Ζαχλούμιοι που έχουν φτάσει στα Βαλκάνια την εποχή των μεγάλων μεταναστεύσεων ήταν Λευκοί Κροάτες ή Λευκοί Σέρβοι.[19] Ο Φράνσις Ντβόρνικ διευκρίνισε ότι οι Ζαχλούμιοι είχαν πολύ στενότερους δεσμούς με τους Κροάτες παρά με τους Σέρβους, μετανάστευσαν στα Βαλκάνια μαζί τους.[20] Η φυλετική καταγωγή του Μιχαήλ σχετίζεται με την προφορική παράδοση που διέσοσε ο Τόμας ο Αρχιδιάκονος στο έργο του "Ιστορία Σαλονικάτα" σχετικά με τις οκτώ ευγενείς φυλές των Λιγγόνων που μετανάστευσαν από την Πολωνία στην Κροατία.[21][22][23][24] Η περιοχή που κυβερνούσε ο Μιχαήλ ονομαζόταν Ζαχλουμία και έγινε αργότερα γνωστή ως Χουμ και ένα τμήμα της Τραβουνία, ήταν τμήμα του κράτους της Διόκλειας, το σημερινό Μαυροβούνιο.[25] Στην περιοχή δημιουργήθηκε μια ισχυρή ομάδα αντίσταση απέναντι στην Δημοκρατία της Ραγούσας που βρισκόταν στον ποταμό Νερέτβα, το σημερινό Ντούμπροβνικ.[26][27] Η Ζαχλουμία αποτελεί το αρχαιότερο Σλαβικό πριγκιπάτο και βρισκόταν στο σημερινό Μοντενέγκρο. Η Βουλγαρία δεν συνόρευε ακόμα με την Ζαχλουμία και ένα τμήμα της Κροατίας βρισκόταν ανάμεσα στα εδάφη τους. Ο Ιωάννης ο Διάκονος ανέφερε ότι ένας Βενετός ταξιδιώτης της εποχής (912) πέρασε από την Βουλγαρία στην Κροατία και κατόπιν στην Ζαχλουμία.[28][29]