Κατάλογος αρχηγών κράτους της Αργεντινής
κατάλογος εγχειρήματος Wikimedia / From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Αργεντινή είχε πολλούς διαφορετικούς τύπους αρχηγών κράτους, καθώς και πολλούς διαφορετικούς τύπους κυβερνήσεων. Κατά τους προκολομβιανούς χρόνους, τα περισσότερα από τα εδάφη που αποτελούν σήμερα την Αργεντινή κατοικούνταν από ινδιάνικους λαούς χωρίς καμία κεντρική κυβέρνηση, με εξαίρεση τους υπηκόους των Ίνκας στις βορειοδυτικές περιοχές και την περιοχή Κούγιο. Κατά τη διάρκεια του ισπανικού αποικισμού της αμερικανικής ηπείρου, ο βασιλιάς της Ισπανίας διατήρησε την απόλυτη εξουσία στα εδάφη που κατέκτησε στον Νέο Κόσμο, διορίζοντας αντιβασιλείς για την τοπική διακυβέρνηση. Τα εδάφη που αργότερα θα γίνονταν Αργεντινή αποτελούσαν αρχικά μέρος της Αντιβασιλείας του Περού και στη συνέχεια της Αντιβασιλείας του Ρίο ντε λα Πλάτα. Η Επανάσταση του Μαΐου ξεκίνησε τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας της Αργεντινής αντικαθιστώντας τον αντιβασιλέα Βαλτάσαρ Ινταλγκό ντε Σισνέρος με την πρώτη εθνική κυβέρνηση. Πρόκειται για την Πριμέρα Χούντα, μια πολυμελή χούντα, η οποία θα εξελισσόταν στη Χούντα Γκράντε με την ενσωμάτωση των επαρχιακών βουλευτών. Το μέγεθος των χούντων έδινε χώρο για εσωτερικές πολιτικές διαμάχες μεταξύ των μελών τους, οπότε αντικαταστάθηκαν από την Πρώτη και τη Δεύτερη Τριανδρία, με τρία μέλη. Η Συνέλευση του έτους XIII δημιούργησε μια νέα εκτελεστική αρχή, με αρμοδιότητες παρόμοιες με εκείνες ενός αρχηγού κράτους, που ονομάστηκε Ανώτατος Διευθυντής των Ενωμένων Επαρχιών του Ρίο ντε λα Πλάτα. Μια δεύτερη Συνέλευση, το Κογκρέσο του Τουκουμάν, κήρυξε την ανεξαρτησία το 1816 και δημοσίευσε το Σύνταγμα της Αργεντινής του 1819. Ωστόσο, το σύνταγμα αυτό καταργήθηκε κατά τη διάρκεια ένοπλων συγκρούσεων μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης και των επαρχιών της Ομοσπονδιακής Ένωσης. Έτσι ξεκίνησε μια περίοδος γνωστή ως Αναρχία του έτους ΧΧΧ, όταν η Αργεντινή δεν είχε κανενός είδους αρχηγό κράτους.
Το 1826 έγινε μια νέα προσπάθεια οργάνωσης μιας κεντρικής κυβέρνησης. Ένα νέο συνέδριο συνέταξε ένα νέο σύνταγμα και εξέλεξε πρόεδρο τον Μπερναρδίνο Ριβαδάβια.[1] Ο Ριβαδαβία ήταν ο πρώτος πρόεδρος της Αργεντινής. Ωστόσο, παραιτήθηκε λίγο αργότερα και το Σύνταγμα του 1826 καταργήθηκε. Οι επαρχίες της Αργεντινής οργανώθηκαν στη συνέχεια ως συνομοσπονδία χωρίς κεντρικό αρχηγό κράτους. Στην οργάνωση αυτή, οι κυβερνήτες της επαρχίας του Μπουένος Άιρες αναλάμβαναν ορισμένα καθήκοντα, όπως η πληρωμή του εξωτερικού χρέους ή η διαχείριση των εξωτερικών σχέσεων στο όνομα όλων των επαρχιών.[2] Οι εν λόγω κυβερνήτες διορίζονταν από το νομοθετικό σώμα του Μπουένος Άιρες, με μόνη εξαίρεση τον Χουάν Λαβάλιε. Ο Χουάν Μανουέλ ντε Ρόσας διατήρησε το αξίωμα του κυβερνήτη για δεκαεπτά συναπτά έτη μέχρι που τον νίκησε ο Χούστο Χοσέ ντε Ουρκίσα στη μάχη του Κάσερος το 1852. Ο Ουρκίσα κάλεσε τότε μια νέα Συντακτική Συνέλευση και δημοσίευσε το Σύνταγμα της Αργεντινής του 1853, το οποίο αποτελεί το σημερινό Σύνταγμα της Αργεντινής μέσω τροποποιήσεων. Το 1854, ο Ουρκίσα έγινε ο πρώτος πρόεδρος της σύγχρονης Αργεντινής, ενεργώντας τόσο ως αρχηγός της κυβέρνησης όσο και ως αρχηγός του κράτους.[3] Ωστόσο, η επαρχία του Μπουένος Άιρες είχε απορρίψει το Σύνταγμα και έγινε ανεξάρτητο κράτος μέχρι τον απόηχο της μάχης του Σεπέδα το 1859, αν και οι εσωτερικές συγκρούσεις συνεχίστηκαν. Μόνο μετά την επακόλουθη μάχη του Παβόν το 1861, ο πρώην ηγέτης των Μποναρένσε Μπαρτολομέ Μίτρε έγινε ο πρώτος πρόεδρος της ενιαίας Δημοκρατίας της Αργεντινής.[4]
Η σειρά διαδοχής των συνταγματικών προέδρων συνεχίστηκε αδιάλειπτα μέχρι το 1930, όταν ο Χοσέ Φελίξ Ουριμπούρου ανέλαβε την κυβέρνηση μέσω ενός πολιτικοστρατιωτικού πραξικοπήματος. Για πολλές δεκαετίες, υπήρξε μια εναλλαγή μεταξύ νόμιμων προέδρων και άλλων που ανέλαβαν την κυβέρνηση με παράνομα μέσα. Τα μέσα αυτά περιλάμβαναν πραξικοπήματα, αλλά και απαγορεύσεις μεγάλων πολιτικών κομμάτων[5] και εκλογικές απάτες.[5][6] Το τελευταίο πραξικόπημα σημειώθηκε το 1976 και οδήγησε στη Διαδικασία Εθνικής Αναδιοργάνωσης, η οποία έληξε το 1983. Η εκ των υστέρων αναγνώριση ως προέδρων ή αρχηγών κρατών οποιουδήποτε de facto κυβερνήτη που άσκησε την εξουσία του εκτός της συνταγματικής εντολής είναι ένα αμφιλεγόμενο και επίκαιρο ζήτημα στην πολιτική της Αργεντινής.[7][8][9] Ωστόσο, οι κυβερνητικές ενέργειές τους αναγνωρίστηκαν ως έγκυρες ακολουθώντας το δόγμα της de facto κυβέρνησης που χρησιμοποιήθηκε για τη νομιμοποίησή τους.[10] Το δόγμα αυτό απορρίφθηκε με την τροπολογία του 1994 και δεν θα ισχύει για πιθανά μελλοντικά πραξικοπήματα. Ο σημερινός αρχηγός του κράτους είναι ο πρόεδρος Χαβιέρ Μιλέι, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του στις 10 Δεκεμβρίου 2023.