Διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο
From Wikipedia, the free encyclopedia
Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, που αναφέρεται επίσης ως το δίκαιο των ένοπλων συγκρούσεων,[1][2] περιλαμβάνει τους κανόνες του διεθνούς δικαίου του πολέμου, οι οποίοι σε περίπτωση πολέμου ή άλλης διεθνούς ένοπλης σύγκρουσης στοχεύουν στην προστασία των ανθρώπων, των κτιρίων και των υποδομών καθώς και του φυσικού περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις των εχθροπραξιών όσο το δυνατόν περισσότερο.[3]
Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο σχετίζεται μόνο με εκείνο το δίκαιο του πολέμου που αναφέρεται ως jus in bello «νόμος στον πόλεμο», και ο οποίος ρυθμίζει τη συμπεριφορά των μερών που εμπλέκονται σε ένοπλη σύγκρουση. Αντίθετα ο όρος jus ad bellum «δικαίωμα στον πόλεμο» αναφέρεται στις συνθήκες υπό τις οποίες τα κράτη μπορούν να καταφύγουν σε πόλεμο ή στη χρήση ένοπλης δύναμης γενικά, και δεν είναι μέρος του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.[4] Επίσης, το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο στην τρέχουσα μορφή του ασχολείται σε πολύ περιορισμένο βαθμό με τις μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις. Τέλος, λίγες μόνο διατάξεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, όπως οι διατάξεις για τη χρήση διακριτικών συμβόλων, ισχύουν σε καιρό ειρήνης.
Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο είναι ένας πολύ ετερογενής και πολύπλοκος τομέας του διεθνούς δικαίου ως προς την προέλευση και την ιστορική του εξέλιξη, τη θεωρία και την οργάνωσή του, καθώς και τη διάδοση και την αποδοχή του. Εκτός από μια σειρά από διατάξεις που θεσπίστηκαν με τη μορφή διεθνών συνθηκών, περιλαμβάνει επίσης σε μεγάλο βαθμό άγραφες αρχές που έχουν αποκτήσει γενική ισχύ ως διεθνές εθιμικό δίκαιο. Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, κανόνες για επιτρεπόμενα μέσα και μεθόδους πολέμου, για τη μεταχείριση προστατευόμενων προσώπων, όπως στρατιώτες τραυματίες, αιχμάλωτους πολέμου και αμάχους, για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών και άλλων κατασκευασμένων κτισμάτων, και στοιχειώδεις διατάξεις για την ποινική δίωξη εγκλημάτων πολέμου. Από ιστορικής σκοπιάς και περιεχομένου, οι σημαντικότεροι κανονισμοί του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου είναι οι Συμβάσεις της Γενεύης με τα Πρόσθετα Πρωτόκολλά τους, και οι Συμβάσεις της Χάγης.[5][6]