Αρμένιοι της Κύπρου
From Wikipedia, the free encyclopedia
Οι Αρμένιοι της Κύπρου ή Αρμενοκύπριοι (Αρμενικά: Կիպրահայեր, Τουρκικά: Kıbrıs Ermenileri) είναι αρμενική εθνοτική μειονότητα με παρουσία στην Κύπρο.
Η σχέση των Αρμενίων με την Κύπρο και η παρουσία τους στο νησί είναι πολύ παλιά και έχει υπάρξει μια αμοιβαία οικονομική και πολιτιστική συνάφεια για πολλούς αιώνες. Οι Αρμένιοι της Κύπρου είναι μια δομημένη κοινότητα με μακρά ιστορία και η παρουσία τους έχει εμπλουτίσει το νησί με αρκετούς τρόπους· αποτελούν αναγνωρισμένη μειονότητα με τη δική της γλώσσα, σχολεία, εκκλησίες, κοιμητήρια, μνημεία, μέσα ενημέρωσης, κοινωνικούς φορείς, έθιμα, παραδόσεις και πολιτιστική ζωή. Κατά τα τελευταία 55-60 χρόνια, ο αριθμός των Αρμενίων της Κύπρου έχει μειωθεί λόγω μεταναστεύσεων σε άλλες χώρες και ενσωμάτωση στην ευρύτερη κυπριακή κοινωνία, συμπεριλαμβανομένων μεικτών γάμων· ο αριθμός της σήμερα είναι μικρότερος απ' ό,τι ήταν πριν από 80 ή 90 χρόνια πριν. Από οικονομική άποψη, οι Αρμενοκύπριοι έχουν την τάση να είναι αυτοεργοδοτούμενοι επιχειρηματίες/έμποροι, επαγγελματίες και τεχνίτες.
Παρά το σχετικά μικρό αριθμό Αρμενίων που ζουν στην Κύπρο, η αρμενοκυπριακή κοινότητα είχε σημαντικό αντίκτυπο στην Αρμενική Διασπορά και το αρμενικό έθνος γενικότερα: κατά το Μεσαίωνα, η Κύπρος είχε μια εκτεταμένη σύνδεση με το Αρμενικό Βασίλειο της Κιλικίας, ενώ η Μονή του Καντσβώρ είχε σημαντική παρουσία στην Αμμόχωστο· κατά την Τουρκοκρατία, η Εκκλησία της Παρθένου Μαρίας και το Αρμενομονάστηρο ήσαν πολύ διαπρεπή. Σε πιο πρόσφατες εποχές, το βραχύβιο Εθνικό Εκπαιδευτήριο-Ορφανοτροφείο και το Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Μελκονιάν άσκησαν μεγάλη επιρροή, όπως ήταν και η παρουσία της Αρμενικής Λεγεώνας στην Κύπρο, ενώ η μετανάστευση μεγάλου αριθμού Αρμενοκυπρίων στο Ηνωμένο Βασίλειο ουσιαστικά διαμόρφωσε τη σημερινή αρμενική παροικία της Βρετανίας. Ορισμένοι Αρμενοκύπριοι υπήρξαν ή είναι πολύ εξέχοντες σε παναρμενικό ή διεθνές επίπεδο και το γεγονός ότι, για σχεδόν μισό αιώνα, οι επιζώντες της Αρμενικής Γενοκτονίας συνεργάζονταν και συνυπήρχαν μαζί με τους Τουρκοκύπριους, ίσως ένα μοναδικό φαινόμενο σε ολόκληρη την Αρμενική Διασπορά. Επιπρόσθετα, η ιστορία και οι διάφορες άλλες πτυχές της αρμενικής κοινότητας της Κύπρου είναι εξαιρετικά καλά τεκμηριωμένες. Τέλος, η Κύπρος υπήρξε η πρώτη χώρα που έφερε το ζήτημα της αναγνώρισης της Αρμενικής Γενοκτονίας στην ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το 1965 και η δεύτερη χώρα στον κόσμο που αναγνώρισε την Αρμενική Γενοκτονία το 1975.
Σήμερα, οι Αρμένιοι της Κύπρου διατηρούν μια αξιοσημείωτη παρουσία περίπου 3.500 ατόμων στο νησί (συμπεριλαμβανομένων περίπου 1.000 μη Κυπρίων Αρμενίων, κυρίως από την Αρμενία, τη Γεωργία, τον Λίβανο, τη Ρωσσία και τη Συρία)[1], επικεντρωμένοι κυρίως γύρω από την πρωτεύουσα Λευκωσία, αλλά και με κοινότητες στη Λάρνακα και τη Λεμεσό, όπου διαθέτουν εκκλησίες, σχολεία, συλλόγους, κοιμητήρια και μνημεία• υπάρχει, επίσης, μια μικρή μη δομημένη αρμενική κοινότητα στην Πάφο (ουσιαστικά όλα τα μέλη της προέρχονται από την Αρμενία)[2]. Η Αρμενική Μητρόπολη Κύπρου βρίσκεται στη Λευκωσία. Σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1960, μαζί με τους Μαρωνίτες και τους Λατίνους, αναγνωρίζονται ως «θρησκευτική ομάδα» και έχουν επιλέξει να ανήκουν στην ελληνοκυπριακή κοινότητα. Η αρμενοκυπριακή κοινότητα στηρίζεται ισχυρά, οικονομικά και ηθικά, από την Κυπριακή Δημοκρατία και οι Αρμενοκύπριοι εκπροσωπούνται από έναν εκλελεγμένο Εκπρόσωπο στη Βουλή των Αντιπροσώπων• από το Μάιο του 2006, ο Εκπρόσωπος είναι ο Βαρτκές Μαχτεσιάν, επιχειρηματίας από τη Λευκωσία, ο οποίος επανεκλέγηκε το Μάιο του 2011 για μια νέα θητεία στη Βουλή των Αντιπροσώπων.[3] Ο θρησκευτικός ηγέτης της κοινότητας, από τον Αύγουστο του 1997, είναι ο Πατριαρχικός Βικάριος Αρχιεπίσκοπος Βαρουζάν Χεργκελιάν, υπόλογος στον Καθολικό (Πατριάρχη) του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας.