Αζάνια
σύνολο χημικών ενώσεων / From Wikipedia, the free encyclopedia
Τα αζάνια (κυριολεκτικά) είναι άκυκλα καικορεσμένα υδράζωτα, δηλαδή χημικές ενώσεις που αποτελούνται μόνο από υδρογόνο και άζωτο. Με τον παραπάνω ορισμό τα αζάνια αποτελούν ανόργανη ομόλογη σειρά, με γενικό χημικό τύπο NvHν+2, όπου ν μη μηδενικός φυσικός αριθμός. Ανήκουν στα υδροπνικτογόνα.
Κάθε άτομο αζώτου [αν η ένωση περιέχει περισσότερα από ένα (1)] ενώνεται με τρείς (3) ομοιοπολικούς δεσμούς είτε με άτομα υδρογόνου (δηλαδή με δεσμούς N-H) είτε άλλα άτομα αζώτου (δηλαδή με δεσμούς N-N). Μια σειρά από συνδεδεμένα άτομα αζώτου είναι γνωστή ως αζωταλυσίδα. Ο συνολικός αριθμός των ατόμων του αζώτου ενός αζανίου χρησιμοποιείται για να οριστεί το μέγεθος του αζανίου (π.χ. N2-αζάνιο).
Το απλούστερο δυνατό αζάνιο, δηλαδή το μητρικό αζάνιο, είναι η αμμωνία (NH3). Δεν υπάρχει όριο στον αριθμό του αζώτου άτομα που μπορούν να συνδέονται μεταξύ τους. Οι μόνοι περιορισμοί για τα κυριολεκτικά (δηλαδή μη υποκατεστημένα) αζάνια είναι να είναι άκυκλα, κορεσμένα και να περιέχουν μόνο άτομα αζώτου και υδρογόνου, δηλαδή να είναι υδράζωτα.
Τα αζάνια είναι χημικώς δραστικά και μάλιστα έχουν και σημαντική βιοχημική δραστικότητα. Εκτός, όμως, από τα κυριολεκτικά αζάνια, ο όρος αυτός συχνά επεκτείνεται και στα κυκλοαζάνια, δηλαδή σε υδράζωτα που περιέχουν έναν τουλάχιστον ισοκυκλικό δακτύλιο που σχηματίζουν άτομα αζώτου, αλλά και σε θυγατρικά αζάνια, που εμπεριέχουν και άλλα ετεροάτομα ή και λειτουργικές ομάδες.