Pensaernïaeth Friwtalaidd
From Wikipedia, the free encyclopedia
Arddull bensaernïol fodern yw Pensaernïaeth Friwtalaidd neu Briwtaliaeth (Saesneg: Brutalism neu Brutalist Architecture) oedd ar ei fwyaf poblogaidd yn Ewrop a'r Gorllewin dros gyfnod rhwng yr 1950au a'r 1980au. Daw'r enw ar yr arddull o'r term Ffrengig ar gyfer concrit amrwd, béton brut, sef y prif ddeunydd a ddefnyddiwyd ar gyfer y tu allan i'r adeiladau. Fodd bynnag, mae'r term a fathwyd yn Saesneg yn cyfleu agweddau cadarn, monolithig, hyd yn oed ymosodol yr arddull.
Syniadau'r pensaer Le Corbusier (1887–1965) oedd y rhai creiddiol i'r arddull, er nad oedd Le Corbusier ei hunan yn dueddol o ddefnyddio'r term i ddisgrifio ei adeiladau. Bathwyd y term Saesneg Brutalism gan y beirniad Reyner Banham. Roedd yr arddull yn gyffredin iawn ymysg prosiectau adeiladu cyhoeddus yn y D.U. rhwng yr 1960au a'r 1980au.