Амазонка (юханшыв)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Амазонка' (порт. Amazonas) — Кăнтăр Америкăри юханшыв. Бассейн лаитăкĕпе Çер çинче чи пысăкки. Мараньон тата Укаяли пĕрлешнинчен пуçланать. Мараньонăн тĕп пуçламăшĕнчен тăршшĕ - 6437 çх, 20-мĕш ĕмĕр вĕçĕнче тупнă Апачет юппиинчен 7000 çх яхăн, Укаяли пуçламăшĕнчен пуçласа 7000 çх ытла.
Амазонка (юханшыв) | ||
---|---|---|
порт. Amazonas, исп. Amazonas | ||
Характеристика | ||
Тăршшĕ | 6992[1] км | |
Бассейн лаптăкĕ | 7 180 000 км² | |
Шыв системи | Атлантика океанĕ | |
Шыв тăкакĕ | 220 000 м³/ç | |
Шыв юххи | ||
Шыв пуçламăшĕ (Т) | Мараньон (юханшыв) | |
• Çӳллĕшĕ | 110 | |
• Координатсем | Координаты: секунды широты >= 60 {{#coordinates:}}: недействительная широтаШаблон:Карттă/Бк/Д | |
Шыв вăрри (Т) | Атлантика океанĕ | |
• Çӳллĕшĕ | 0 м | |
• Координатсем | 0°35′35″ ю. ш. 49°57′22″ з. д.HGЯO{{#coordinates:}}: нельзя иметь более одной первичной метки на страницеШаблон:Карттă/Бк/Д | |
Юханшыв тайлăмĕ | 0,016 м/км | |
Вырнаçни | ||
Патшалăхсем | Бразили Бразили, Боливи Боливи, Перу Перу, Колумби Колумби | |
Колумби
ещё не имеет [[Шаблон:ПозКартти Колумби | позиционной карты]]. |
Амазонкăн юпписем нумай, 20 яхăн юппин тăршшĕ 1500 çх нумайрах.
Пысăкрах юпписем: сылтăмра — Журуа, Пурус, Мадейра, Тапажос, Шингу, Токантинс; сулахайра — Иса, Жапура, Риу-Негру. Аялти юххинче шыв тăкакĕ 220 тысяч м³/с (сезонсемпе 70-тен 300 пин таран ылмашăнать). Çулталăкне вăтамран 7000 км³ (Çĕр çинчи пĕтĕм юханшывсен юххин 15 % ) шыв юхать. Çав шутра 1 миллиардя тонна яхăн хытă япаласем. Амазонка тăрăх 4300 çх карапсем çӳреççĕ, океан карапĕсем Мануас хули таран (вăрринчен 1690 çх) хăпараççĕ. Главные порты (снизу вверх): Белен, Сантарен, Обидус, Манаус (Бразилия), Икитос (Перу). Амазонка çинчи тĕп портсем, аялтан çӳлелле: Белен, Сантарен, Обидус, Манаус (Бразилия), Икитос (Перу).
- Амазонка çинчи ейӳ спутникран
- Амазонка вăрри спутник çинчен
- Генри Уолтер Бейтсăн «Натуралист Амазонка çинче» (1958) кĕнекери Амазонка картти.