ئەبووئەسوار شاڤور کوڕی فەزل
فەرمانڕەوایەکی کورد بوو لە دوین و ئاران / From Wikipedia, the free encyclopedia
ئەبووئەسوار شاڤور کوڕی فەزل کوڕی محەممەد کوڕی شەداد ئەندامی بنەماڵەی میرنشینی شەدادی بوو. لە نێوان ساڵانی ١٠٤٩ بۆ ١٠٦٧ ھەشتەمین فەرمانڕەوای شەدادی ئاران (ئێستا لە ڕۆژاوای ئازەربایجان) بووە لە شاری گەنجە. پێش ئەوەش لە ساڵی ١٠٢٢ەوە وەک ئاغایەکی ئۆتۆنۆم حوکمڕانی شاری دوین (لەو شوێنەی ئێستای ئەرمینیا و باکووری ڕۆژھەڵاتی تورکیایە) کردووە. جەنگاوەرێکی بەتوانا و فەرمانڕەوایەکی ژیر و فێڵباز، ئەبووئەسوار لەگەڵ زۆربەی دراوسێکانیدا خەریکی چەندین ململانێ بوو. لە سەردەمی حوکمڕانییەکەیدا بەسەر دویندا، زیاتر لە کاروباری میرنشینەکانی ئەرمینیا بەشدار بووە. لەگەڵ ئیمپراتۆرییەتی بیزەنتین لە داگیرکردنی دوایین پاشماوەکانی شانشینی ئەرمینیای لە ساڵی ١٠٤٥دا ھاوکاری کرد، بەڵام کاتێک بیزەنتینەکان دواتر ڕوویان کردە سەری، لە سێ ھێرشی یەک لە دوای یەک ڕزگاری بوو کە ھەوڵیان دەدا گەنجە بگرن. لە ساڵی ١٠٤٩دا، ڕاپەڕینێک لە گەنجە، کوڕەزای گەورەی بە ناوی ئەنورشیرڤان، ڕووخاند. یاخیبووان بانگھێشتیان کرد بۆ ئەوەی میرنشینی بنەماڵەکە بگرێتە دەست، ئەویش لە دوینەوە بەرەو گەنجە ڕۆیشت. لەژێر دەسەڵاتی ئەودا بنەماڵەی شەدادی گەیشتە لووتکە. ھەڵمەتی سەرکەوتووی بۆ ناو جۆرجیا و شیروان ئەنجامدا، ھەرچەندە سنووری دەسەڵاتی شەدادید بەھۆی شکستھێنانی لە دەستبەسەرداگرتنی میرنشینی تبلیس و بەھۆی ھەڵکوتانە سەر وێرانکەرەکانی ئالانەکانەوە ئاشکرا بوو. لە ھەمان کاتدا دەسەڵاتی ئەو شاھیدی سەرھەڵدانی خێرای ئیمپراتۆرییەتی سەلجوقی و درێژبوونەوەی کۆنترۆڵی بەسەر میرنشینەکانی ترانسقاوقازدا بوو. ئەبووئەسوار لە ساڵی ١٠٥٤ بوو بە وەلی سەلجوقی. ھەرچەندە لە ساڵی ١٠٦٥دا لە ڕێگەی پاڵپشتی سەلجوقییەکانەوە کۆنترۆڵی پایتەختی پێشووی ئەرمینیای بەدەستھێنا، بەڵام ئەم کۆمەڵەیە ڕێگەی بۆ داڕمانی خانەدانەکەش خۆش کرد دوای مردنی لە تشرینی دووەمی ١٠٦٧.