Эрк
From Wikipedia, the free encyclopedia
Эрк — боккха барам болу Ӏаламехь ша даьккхинчу харш чухула хьостера охьа хикхочене доьду хи[1], эркан хи схьадолу лаьттан тӀехулара а, бухара а хишшах.
Эркаш гидрологин циклан хӀоттаме дакъа дакъа ду. Эрк чу хи, дукха хьолехь, гуллало хидоькъийлаца (эркан майданца) доза тоьхна билгалчу майданера атмосферин йочанех хуьлу тӀехулара охьадоьдийлера, ткъа иштта кхечу хьосташкара, масала лаьттан бухалара хин резервера, ламанан шашкара (шалам башаран процессехь), лайшкара.
Ӏаламо йа адамо куьйга йина дуьхьалонаш йолчу эрк охьадоьду меттигашкахь гучуйовлу хи латтийлаш (эрк чекхдолу Ӏам йа куьйга бина хӀорд). Лимноло́ги (желт. λίμνε — Ӏам, λόγος — Ӏилма) йа Ӏаьмнашдовзар — гидрологин дакъа, Ӏаьмнийн физикин, химин, биологин аспектех а, кхечу теза хишшах а (царна йукъахь хи латтийлаш) Ӏилма. Шен рогӀехь эркаш лаьттан гидрологин даккхийчех цхьа дакъа ду — эркийн гидрологин я потамологин (схьадаьлла шир.-желт. ποταμός — эрк, λόγος — Ӏилма — ма-дарра эркех Ӏильма), цуо Ӏамадо эркийн машанийн хӀоттам, эркийн охьадоьдийла, эркийн майданийн морфометрин, кхин дӀа а. Дукхахдерг, эркаша буьллу шайн некъ, охьадоьду уггаре кӀезиг булам а, дуьхьало а йолчу зонашкахула — тектоникин кегдаршкахула.
Генара схьа дуьйна чехка эркийн а, чухчарийн а энерги шуьйра лелайо адаман бахамехь хин хьерийн а, гидроэлектростанцин турбинийн а карлайолу энергин хьостан меттана.