Белхазалла
From Wikipedia, the free encyclopedia
Белхазалла — экономикин жигара бахархой дакъа долу, махкахь болх бан таро а, лаам а болу, амма болх ца каро нах хилар.
Болх латтор тӀедожаде! Нагахь шуна ца лахь болх — тӀедожаде бепиг! Нагахь шайна бепиг ца лахь — шешша схьаэца иза!
Дуьненайукъара къинхьегаман кхолламан (ДКъКх) методологица белхаза нах бу болх бан хан йолу, цхьаьна муьрехь бан болх боцу, болх бан таро йолу, иза лоьхуш къахьоьгу, амма иза ца карош берш[3]. Болх лара мегар ду йолах бийриг боцуш, стаго ша шена бина болх а. Дуьненайукъара хаамаш дуьхьалхӀитторхьама, ДКъКх хьоьху болх бан таро йолу нах 15 шо кхаьчнарш бу олий. Амма тӀечӀагӀдо, хӀора мехкан бакъо йу шешша харжа болх бан таро йолчеран хенан дозанаш. Масала, хӀотто тарло йисттера хан.
Россехь белхазаллин тӀегӀанан мах хадоран методика кечйо Росстат. Росстатан официалан документашца, болх бан таро йерш лору 15 шерера 72 шо кхаччалц болу нах[4]. Дешархой, пенсионераш, заӀапхой белхазаллин категорера лору, нагахь уьш болх лохуш белахь а, карийча сихха тӀехитта кийча а белахь.
2020 шарахь Дуьненайукъара къинхьегаман кхолламан хаамашца дуьненахь вагарво 400 миллион белхаза стаг (дуьненан бахархойх 5,26%). Белхазалла цӀеххьана тӀекхетта COVID-19 пандеми бахьнехь. Европарламентан талламан йукъан хаамашца 2018 шеран январь баттахь Европин бертехь уггаре лакхара белхазаллин тӀегӀа йу 25 шо кхачанза кегийрхошна йукъахь Желтойчохь (43%), Испанехь (36%), Италехь (31,5%)[5].
Россехь 2018 шарахь РХА Керланаш талламан жамӀашца белхазаллица долу хьал тайп-тайпана ду, уггаре лакхара белхазаллин индекс Къилбаседа Кавказан регионашкахь, Алтайхь, Тывехь[6] йу.