Америкын Нэгэдэһэн Улас
From Wikipedia, the free encyclopedia
Америкын Нэгэдэһэн Улас гү, али АНУ — (Англи: United States of America) Хойто Америкын дунда хэһэгтэ байрладаг улас юм. Дэлхэйн улас оронуудай дунда газар нютагаараа гурбадахида орожо (9,518,900 км²[19] гү, али 9,522,057 км²[20] гү) 313 сая оршом хүн зонтой, мүн дэлхэйдэ хүн зоной тоогоор гурбадахида ороно. Дэлхэйн эгээн ехэ ДХБ-тэй эдэй засаг. АНУ-гай хойто талаараа Канада, урда талаараа Мексика уласуудтай газараар хилэлжэ, баруун талаараа Номгон далай, зүүн талаараа Атлантын далайгаар хүреэлэгдэнэ. Канадаар тусгаарлагдаһан Аляскын баруун талада Росситой уһаар хилэлнэ. Засаг захиргаанай хубида үндэһэндээ 50 можо улас, 1 холбооной тойрог (Колумбиин тойрог) бүгэдэ 51 нэгэжэдэ хубаагдана. Харин, нэгэ хэды дэлхэйн далай тэнгисүүдээр байдаг эзэлһэн аралнуудтай.
Америкын Нэгэдэһэн Улас | |
---|---|
| |
Нийслэл |
Вашингтон 38°53′N 77°01′W |
Томо хото |
Нью-Йорк хото 40°43′N 74°00′W |
Албан хэлэн | Үгы[lower-alpha 1] |
Үндэһэнэй хэлэн | Англи (де-факто) |
Арад түмэн |
Расаар: 61.6% Сагаан 12.4% Хара 6.0% Ази 1.1% Уугуул зон 0.2% Аралнуудайхан 10.2% Олон Расатай 8.4% Бусад Үндэһэ яһаар: 81.3% Испани гү, али Латино бэшэ 18.7% Испани ба Латино |
Шажан (2021)[9] |
63% Христосой —40% Протестантизм —21% Католицизм —2% Бусад Христосой 29% Шажангүй 6% Бусад 2% Харюулаагүй |
Демоним | Америкынхид[10] |
Түрэ засаг |
Холбооной юрэнхылэгшын бүгэдэ найрамдаха улас |
• Юрэнхылэгшэ |
Джо Байден (АН) |
• Вице-Юрэнхылэгшэ |
Камала Харрис (АН) |
• Танхимай Дарга |
Нэнси Пелоси (АН) |
• Гол Судья |
Джон Робертс |
Уласай хурал | Конгресс |
• Дээдэ танхим |
Сенат |
• Доодо танхим |
Түлөөлэгшын танхим |
Түүхэ | |
• Деклараци |
7 һарын 4, 1776 он |
• Конфедераци |
3 һарын 1, 1781 он |
• Парисай Хэрээ |
9 һарын 3, 1783 он |
• Үндэһэн Хуули |
6 һарын 21, 1788 он |
• Һүүлын можо |
8 һарын 21, 1959 он |
Дэбиcхэр газар | |
• Бүхэлидөө |
3,796,742 км2[11] (3/4) |
• Уһанай хуби (%) |
4.66[12] |
• Ниитэ газар |
3,531,905 км2 |
Хүн зон | |
• Тоосоо 2021 |
331,893,745[13] |
• Тоололго (2020) |
331,449,281[14] (3) |
• Нягтарал |
33.6 |
ДНБ (ХАШТ) | 2021 оной тоосоо |
• Бүгэдэ |
$22.940 ехэ наяд[15] (2) |
• Нэгэ хүндэ |
$69,375[15] (8) |
ДНБ (нэрлэһэн) | 2021 оной тоосоо |
• Бүгэдэ |
$22.940 ехэ наяд[15] (1) |
• Нэгэ хүндэ |
$69,375[15] (5) |
ОТББЭ (2020) |
48.5[16] һайн |
ХХИ (2019) |
0.926[17] онсо һайн · 17 |
Мүнгэн тэмдэгтэ | АНУ-ай доллар ($) (USD) |
Сагай бүһэ | UTC−4 to −12, +10, +11 |
• Зун (ЗС) |
UTC−4 to −10[lower-alpha 2] |
Датанай формат | һһ/үү/жжжж[lower-alpha 3] |
Сетиин напряжени | 110–120 В, 60 Гц[18] |
Жолоодолгын тала | баруун[lower-alpha 4] |
Телефоной код | +1 |
ISO 3166 код | US |
Вебсайт USA.gov |