Австрали
From Wikipedia, the free encyclopedia
Австрали, албан ёһоор Австралиин хамтын нүхэрлэл (Англи: Commonwealth of Australia[5], IPA: [ˈkɒm.ənˌwɛlθ əv əˈstreɪljə]) — Урда хахад бүмбэрсэгтэ байрладаг, эжэл нэрэтэй түби газарые, Тасмани арал ба хэдэ хэдэн ондоо аралнуудые эзэлдэг улас гүрэн; дэлхэйн нютаг дэбисхэрээ зургаадахи томо улас мүн. Австрали хамтын нүхэрлэлһээ хойто зүгтэ Зүүн Тимор, Индонези ба Папуа — Шэнэ Гвиней, зүүн-хойто зүгтэ — Вануату, Шэнэ Каледони ба Соломон аралнууд, зүүн-урда зүгтэ — Шэнэ Зеланд байрлана. Папуа — Шэнэ Гвинейһээ Австралиин түби газар хүрэтэр зай миин 145 км[6] болоод, Австралиин Боигу аралһаа Папуа — Шэнэ Гвиней хүрэтэр 5 километрын зай болоно. Австралиин хүн зон хадаа [7]. Австрали дэлхэйн эгээн бага түби болохо Австрали түбидэ байрладаг. Урда, баруун ба хойто талаһаань Энэдхэг далайн тэнгисүүд эрьеын норгоодог, зүүн талаһаань Номгон далайн тэнгисүүд Австралиин эрье угаадаг. Ниислэлынь — Канберра хото.
Австралиин хамтын нүхэрлэл Commonwealth of Australia
| ||||||
|
||||||
Түрын дуулалай нэрэ: Англи: Advance Australia Fair |
||||||
Ниислэл | Канберра | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Албан хэлэн | Англи хэлэн(де-факто) | |||||
Түрэ засаг | Парламентын засаглалтай арадшалал ба Үндэһэн хуулита хаанта засаг | |||||
- | Хаан | III Чарльз | ||||
Уласай хурал | Парламент | |||||
- | Дээдэ танхим | Сенат → «Шуулган» | ||||
- | Доодо танхим | «Түлөөлэгшын танхим» | ||||
Дэбиcхэр газар | ||||||
- | Бүхэлидөө | 7,692,024 км2 | ||||
- | Уһанай процент (%) | 6.76 % | ||||
Хүн зон | ||||||
- | Тоосоо (2011) | 21 507 717[1] | ||||
- | Хүн зоной нягтарал | 2.8 хүн/км2 | ||||
ДНБ (ХАШТ) | 2017 оной тоосоо | |||||
- | Бүгэдэ | $1,24 ехэ наяд[2] (19) | ||||
- | Нэгэ хүндэ | $49 882[2] (17) | ||||
ДНБ (Нэрлэһэн) | 2017 оной тоосоо | |||||
- | Бүгэдэ | $1,39 ехэ наяд[2] | ||||
- | Нэгэ хүндэ | $56 135[2] (10) | ||||
ОТББЭ (2012) | 33,6[3] (39) | |||||
ХХИ (2016) | 0,939[4] (һайн) (2) | |||||
Мүнгэн тэмдэгтэ | [[Австралиин доллар]] (AUD) | |||||
Сагай бүһэ | +8һаа +11.5 | |||||
Интернет домэйн | .au | |||||
Телефоной код | +61 |
Австрали болбол хүгжэһэн оронуудай нэгэн, дэлхэйн арбан гурбадахи арадай ажахы болон нэгэ хүндэ ДНБ-ээрээ зургадахи орон мүн. Сэрэгэй гаргашаараа Австрали дэлхэйдэ арбан хоёрдохи болоно. Хүнэй хүгжөөлгын индексээр Австрали хоёрдохи һуури эзэлжэ, амидаралай шанар, элүүрые хамгаалга, болбосорол, эдэй засагай сүлөө, эрхэтэнэй эрхэ сүлөө ба улас түрын эрхэ гэхэ мэтэ олон хэлтэстэ доодо һуури эзэлнэ[8]. Австрали хадаа G20, OECD, WTO, APEC, НҮБ, Үндэһэтэнэй хамтын нүхэрлэлэй, АНЗЮС-ай ба Номгон далайн аралнуудай хуралай гэшүүн юм.
Австрали гэһэн үгэ лата хэлэнэй Australis гү, али «Урда зүгэй газар нютаг» гэжэ удхатай.