Канфу́цый, ці Кун-цзы (кіт. 孔子, піньінь Kǒngzǐ, радзей кіт. 孔夫子, піньінь Kǒngfūzǐ, пал. Кун Фу-цзы) — кітайскі філосаф, культавая постаць кітайскай культуры, заснавальнік канфуцыянства.
Хуткія факты Канфуцый, Дата нараджэння ...
Канфуцый |
---|
кіт.: 孔子 кіт.: 孔夫子 |
|
Дата нараджэння |
каля 551 да н.э.[1] |
Месца нараджэння |
|
Дата смерці |
каля 479 да н.э.[2][1] |
Месца смерці |
|
Месца пахавання |
|
Грамадзянства |
|
Бацька |
Шулян Хэ[d] |
Маці |
Ян Жэньзай[d] |
Жонка |
Кігуан Шы[d] |
Дзеці |
Конг Лі[d] |
Род дзейнасці |
філосаф, настаўнік, пісьменнік |
Навуковая сфера |
філасофія, сацыяльная філасофія[d] і этыка |
Школа/традыцыя |
заснавальнік канфуцыянства |
Асноўныя інтарэсы |
сацыяльная філасофія, этыка |
Значныя ідэі |
канфуцыянства |
Зведалі ўплыў |
многія ўсходнія філосафы, Хрысціян фон Вольф, Роберт Каммінгс Невілл |
Вядомыя вучні |
Zilu[d], Zengzi[d], Yan Hui[d], Duanmu Ci[d], Zhuansun Shi[d], Zai Yu[d], Ran Qiu[d], Ran Yong[d], Q24835307?, Q24835393?, Q24834907?, Gongbo Liao[d], Gongye Chang[d], Q24835291?, Gongsun Long[d], Gongxi Ai[d], Q16903777?, Q24835331?, Q6853486?, Q24835065?, Công Tây Châm[d], Gongxi Chi[d], Q24835041?, Q24834934?, Ran Geng[d], Nangong Kuo[d], Q24835267?, Yuan Xian[d], Q24835319?, Q12603391?, Q24835981?, Q10916692?, Hou Chu[d], Q10923186?, Shang Qu[d], Q24835146?, Q24835327?, Bu Shang[d], Q16159585?, Fu Buqi[d], Q24835280?, Q11058327?, Q24835311?, Q11085100?, Q24834886?, Zeng Dian[d], You Ruo[d], Q24834895?, Q24835323?, Xu Fan[d], Q24835138?, Qidiao Kai[d], Q24835989?, Q24835985?, Tantai Mieming[d], Q24835261?, Di Hei[d], Q24835365?, Q24835057?, Q24835303?, Q24835295?, Q24835049?, Q24835045?, Q24835077?, Yan Yan[d], Q24835272?, Q16259876?, Q24835129?, Min Sun[d], Yan Wuyou[d], Q24835285?, Q24835276?, Nhan Khoái[d], Q24834921?, Q24835287?, Q24835085? і Gao Chai[d] |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Закрыць
Яго павучанні, запісаныя слухачамі і паслядоўнікамі, склалі працу «Гутаркі і суджэнні» (论语, Лунь юйberu). На працягу многіх стагоддзяў кожны адукаваны кітаец павінен быў у дзяцінстве вывучыць на памяць гэтую кнігу і кіравацца ёю ў сваім жыцці. З II ст. да н.э. канфуцыянства стала дзяржаўнай ідэалагічнай дактрынай, а ён сам быў кананізаваны і абвешчаны настаўнікам 10 тысяч пакаленняў. Яго культ афіцыйна падтрымліваўся да кітайскай буржуазнай рэвалюцыіberu (1911).
Да перамогі легізму школа Канфуцыя была толькі адным са многіх кірункаў у інтэлектуальным жыцці Вайсковых Царстваў, у перыяд, вядомы пад назвай Сто школ. І толькі пасля падання Цынь адроджанае канфуцыянства дасягнула статусу дзяржаўнай ідэалогіі, якая захавалася да пачатку XX стагоддзя, толькі часова саступаючы месца будызму і даасізму. Гэта прывяло да ўзвялічвання фігуры Канфуцыя і ўлучэння яго ў рэлігійны пантэон.