Антон Іванавіч Дзянікін
расійскі ваенны і дзяржаўны дзеяч / From Wikipedia, the free encyclopedia
Анто́н Іва́навіч Дзяні́кін (руск.: Антон Иванович Деникин, польск.: Anton Iwanowicz Denikin; 4 (16) снежня 1872[К 1], прыгарад Улацлавака, Варшаўская губерня, Расійская імперыя[7] — 7 жніўня 1947, Эн-Арбар, Мічыган, ЗША) — расійскі военачальнік, палітычны і грамадскі дзеяч, пісьменнік, мемуарыст, публіцыст і ваенны дакументаліст.
Антон Іванавіч Дзянікін | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
руск.: Антон Иванович Деникин польск.: Anton Iwanowicz Denikin | |||||||
|
|||||||
Папярэднік | Аляксандр Васільевіч Калчак | ||||||
Пераемнік | няма | ||||||
Нараджэнне |
16 снежня 1872(1872-12-16)[1][2][…] |
||||||
Смерць |
8 жніўня 1947(1947-08-08)[4][5][…] (74 гады) |
||||||
Месца пахавання | |||||||
Бацька | Іван Яфімавіч Дзянікін | ||||||
Маці | Лізавета Фёдараўна Дзянікіна | ||||||
Жонка | Ксенія Васільеўна Дзянікіна | ||||||
Дзеці | Марына Антонаўна Дзянікіна | ||||||
Веравызнанне | праваслаўе | ||||||
Партыя | |||||||
Адукацыя | |||||||
Ваенная служба | |||||||
Гады службы | 1890—1920 | ||||||
Прыналежнасць |
Расійская імперыя Расійская рэспубліка Белы рух |
||||||
Род войскаў | інфантэрыя | ||||||
Званне | |||||||
Камандаваў |
4-й стралковай брыгадай (9 верасня 1916 г. — 28 сакавіка 1917 г.) Заходнім фронтам (31 мая — 30 ліпеня 1917 г.) Паўднёва-Заходнім фронтам (2—29 жніўня 1917 г.) Добраахвотніцкай арміяй (13 красавіка 1918 г. — 8 студзеня 1919 г.) УСПР (8 студзеня 1919 г. — 4 красавіка 1920 г.) Намеснік Вярхоўнага галоўнакамандуючага Рускай арміяй (1919—1920) |
||||||
Бітвы |
Руска-японская вайна Першая сусветная вайна Грамадзянская вайна ў Расіі |
||||||
Узнагароды | |||||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Удзельнік Руска-японскай вайны. Адзін з найбольш выдатных генералаў Рускай імператарскай арміі ў перыяд Першай сусветнай вайны[8]:506—507[9]:51. Камандзір 4-й стралковай «жалезнай» брыгады (1914—1916, з 1915 года — разгорнутая пад яго камандаваннем у дывізію), 8-га армейскага корпуса (1916—1917). Генеральнага штаба генерал-лейтэнант (1916), камандуючы Заходнім і Паўднёва-Заходнім франтамі (1917). Актыўны ўдзельнік ваенных з’ездаў 1917 года, праціўнік дэмакратызацыі армііberu[10]. Выказаў падтрымку Карнілаўскаму выступленню, за што арыштаваны Часовым урадам, удзельнік Бярдычаўскага і Быхаўскага сядзенняў генералаў (1917).
Адзін з асноўных кіраўнікоў Белага руху ў гады Грамадзянскай вайны, яго лідар на Поўдні Расіі[11]:52,54. Дамогся найбольшых ваенных і палітычных вынікаў сярод усіх кіраўнікоў Белага руху[12]. Першапаходнікberu, адзін з асноўных арганізатараў, а затым камандуючы Добраахвотніцкай арміяй (1918—1919). Галоўнакамандуючы Узброенымі сіламі Поўдня Расіі (1919—1920), намеснік вярхоўнага кіраўніка[13] і вярхоўнага галоўнакамандуючага Рускай арміі адмірала Калчака (1919—1920)[14]. Выконваючы абавязкі вярхоўнага кіраўніка Расіі (4 студзеня — 4 красавіка 1920 года)[15].
З красавіка 1920 года — эмігрант, адзін з асноўных палітычных дзеячаў рускай эміграцыі. Аўтар успамінаў «Нарысы рускай смуты» (1921—1926) — фундаментальнага гісторыка-біяграфічнага твора пра Грамадзянскую вайну ў Расіі, успамінаў «Старая армія» (1929—1931), аўтабіяграфічнай аповесці «Шлях рускага афіцэра» (выдадзена ў 1953 годзе) і шэрагу іншых твораў.