Трасковыя войны
From Wikipedia, the free encyclopedia
Траско́выя во́йны (па-ісьляндзку: Þorskastríðin — змаганьне за траску) або Вайна за тэрытарыяльныя воды па-ісьляндзку: Landhelgisstríðin; па-ангельску: Cod Wars) — сэрыя дыпляматычных канфліктаў між Ісьляндыяю і Вялікаю Брытаніяю ў 1958—1970 роках, якія датычыліся правоў на рыбалоўлю ў паўночнай Атлянтыцы. Назва «трасковая» паходзіць ад траскі — найчасьцей вылоўванай у тых краёх рыбы; ангельская назва канфлікту cod wars — іранічнае проціпастаўленьне да cold war (бел. Халодная вайна).
Трасковыя войны | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Пашырэньне ісьляндзкай выключнай эканамічнай зоны. Ісьляндыя унутраныя воды пашырэньне да 4 марскіх міляў пашырэньне да 12 марскіх міляў (сучасны абшар тэрытарыяльных водаў) пашырэньне да 50 марскіх міляў пашырэньне да 200 марскіх міляў (сучасны абшар ВЭЗ) | |||||||||||||
| |||||||||||||
Супернікі | |||||||||||||
Ісьляндыя | Вялікабрытанія | ||||||||||||
Страты | |||||||||||||
1 чал. забіты | |||||||||||||
Паступовае пашырэньне памераў выключнай эканамічнай зоны Ісьляндыяй дзеля патрэбаў уласнага рыбалоўства, што складала аснову эканомікі краіны, выклікала супраціў эўрапейскіх дзяржаваў, у прыватнасьці Вялікай Брытаніі, чые віціны ў сваю чаргу лавілі рыбу ў гэтых водах. Усе спрэчкі скончыліся на карысьць Ісьляндыі[1][2][3]. Апошняя трасковая вайна скончылася заключэньнем надзвычай выгаднага для яе пагадненьня, якім Вялікабрытанія адмовілася ад 200-мільнае (370-кілямэтровае) зоны пад пагрозай Ісьляндыі выйсьці з НАТО.
Назва «вайна» не адпавядае рэчаіснасьці, бо ніякіх баявых дзеяньняў дзяржавы ня ладзілі, таму слушней называць гэтыя падзеі ваенізаванай спрэчкай дзяржаваў(en)[3][4][5][6]. За ўвесь канфлікт загінуў толькі адзін чалавек: ісьляндзкі інжынэр, забіты ў другой трасковай вайне[7].