Амэтыст
From Wikipedia, the free encyclopedia
Амэты́ст (па-старажытнагрэцку: αμέθυστος, ад α «не» + μέθυσος «п’яніца») — сіняя, сінявата-ружовая ці чырвона-фіялетавая разнавіднасьць кварцу. Празрысты амэтыст адносіцца да паўкаштоўных камянёў; непразрысты — каштоўны вырабны камень(ru).
Амэтыст | |
Агульныя | |
---|---|
Катэгорыя | простыя аксыды |
Формула (структурнай адзінкі) | SiO2 |
Прымешак | Fe2+, Fe3+ |
Сынгонія | трыганальная |
Выгляд | |
Колер | фіялетавы да бляклага чарванавата-фіялетавага |
Злом | канхаідальны |
Шкала Моаса (цьвёрдасьць) | 7 |
Бляск | шклопадобны, пэрлямутравы |
Колер рысы | белы |
Празрыстасьць | ад празрыстага да паўпразрыстага |
Аптычныя ўласьцівасьці | |
Паказчык пераламленьня | nω = 1,543—1,553 nε = 1,552—1,554 |
Двайное праменяпераламленьне | +0,009 |
Плеахраізм | адсутны |
Дыспэрсія | 0,013 |
Фізычныя ўласьцівасьці | |
Формульная маса | 2,63—2,65 |
Тэмпэратура плаўленьня | 1650±75 °C |
Растворнасьць | нераспушчальны ў вадзе |
Асаблівыя характарыстыкі | п’езаэлектрычны |
Сустракаецца звычайна ў вольным выглядзе ў пустэчах і жылах сярод крышталічных горных парод крышталяў і іхніх спарышоў. Крышталі ўтвораныя камбінацыяй роўніцаў прызмы і ромбаэдру, прычым з усіх кварцаў менавіта для амэтыста характэрнай рысай зьяўляецца перавага граняў ромбаэдра. Радзей крышталі маюць доўгапрызматычнае або скіпетрападобнае аблічча. Звычайны ў друзах і крышталічных шчотках ўнутры агатавых жэодаў, у мігдалінах і расколінах вульканічных пародаў.
Старажытнагрэцкая назва «ня п’яніца» выказвае старажытнае павер’е, быццам амэтыст ахоўвае ягонага ўласьніка ад п’янства.