Примаков Евгений Максимович
From Wikipedia, the free encyclopedia
Евгений Максимович Примаков (29 октябрь 1929({{padleft:1929|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:29|2|0}})[1][2][3][…], Киев[1] — 26 июнь 2015({{padleft:2015|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:26|2|0}})[4][2][3][…] (85 йәш), Мәскәү[4]) — СССР һәм Рәсәйҙең дәүләт һәм сәйәси эшмәкәре, иҡтисадсы һәм шәрҡиәтсе-арабист. Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәте Рәйесе (1998—1999), РФ Сит ил эштәре министры (1996—1998), СССР-ҙың үҙәк разведка хеҙмәте етәксеһе (1991), Рәсәй тышҡы разведка хеҙмәте директоры (1991—1996), СССР Юғары Советы рәйесе (1989—1990). Ғәҙәттән тыш һәм тулы хоҡуҡлы илсе (1996)[7].
Примаков Евгений Максимович рус. Евгений Максимович Примаков | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Евгений Примаков 1997 йылда | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
14 декабрь, 2001 — 4 март, 2011 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Алдан килеүсе: | Смирнов Станислав Алексеевич | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Дауамсы: | Катырин Сергей Николаевич | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
18 ғинуар, 2000 — 2001 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
11 сентябрь, 1998 — 12 май, 1999 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Президент: | Борис Ельцин | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Алдан килеүсе: | Кириенко Сергей Владиленович Черномырдин Виктор Степанович (вазифа башҡарыусы) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Дауамсы: | Степашин Сергей Вадимови | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
9 ғинуар, 1996 — 11 сентябрь, 1998 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Хөкүмәт башлығы: | Черномырдин Виктор Степанович Кириенко Сергей Владиленович Черномырдин Виктор Степанович вазифа башҡарыусы) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Президент: | Борис Ельцин | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Алдан килеүсе: | Козырев Андрей Владимирович | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Дауамсы: | Иванов Игорь Сергеевич | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
26 декабрь, 1991 — 9 ғинуар, 1996 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Алдан килеүсе: | вазифа раҫланған, ул үҙе СССР ЦСР Директор | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Дауамсы: | Трубников Вячеслав Иванович | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
6 ноябрь — 26 декабрь. 1991 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Алдан килеүсе: | вазифа раҫланған, ул үҙе начальник СССР КГБ-ның Беренсе баш идаралығы | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Дауамсы: | вазифа раҫланған, ул үҙе Рәсәй Федерацияһының СВР Директоры | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
30 сентябрь — 6 ноябрь, 1991 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Алдан килеүсе: | Шебаршин Леонид Владимирович Гургенов Вячеслав Иванович(и. о.) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Дауамсы: | вазифа раҫланған, ул үҙе СССР ЦСР Директоры | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
20 сентябрь, 1989 — 13 июль, 1990 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 июнь, 1989 — 31 март, 1990 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Алдан килеүсе: | Христораднов Юрий Николаевич | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Дауамсы: | Лаптев Иван Дмитриевич | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Дине: | православие | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Тыуған: | 29 октябрь 1929({{padleft:1929|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:29|2|0}})[1][2][3][…] Киев, Украина Совет Социалистик Республикаһы, СССР[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Үлгән: | 26 июнь 2015({{padleft:2015|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:26|2|0}})[4][2][3][…] (85 йәш) Мәскәү, Рәсәй[4] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ерләнгән: | Новодевичье зыяраты[d] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Әсәһе: | Анна Яковлевна Примакова (1896—1972) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ҡатыны: | Лаура Васильевна Харадзе (1930—1987); Ирина Борисовна Примакова (род. 1952) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Балалары: | улы Александр һәм ҡыҙы Нана | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Партия: | КПСС (1959—1991), ОВР (2000—2001) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Белеме: | Московский институт востоковедения[d] Мәскәү дәүләт университетының иҡтисад факультеты[d] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Фәнни дәрәжәһе: | иҡтисад фәндәре докторы[d] (1969) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Учёное звание: | профессор (1972); академик АН СССР (1979); РФА академигы (1991) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Һөнәре: | шәрҡиәтсе, ғәрәпсе, разведчик[5] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Наградалары: |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Иҡтисад фәндәре докторы (1969), профессор (1972). Академигы СССР Фәндәр Академияһы академигы (1979); ағза-корреспондент (1974). СССР Дәүләт премияһы (1980) һәм Рәсәй Дәүләт премияһы лауреаты (2014).
Рәсәй Фәндәр Академияһы президиумы ағзаһы президиумы, Рәсәй Федерацияһы президенты ҡарамағындағы фән һәм мәғариф буйынса Советағзаһы, Рәсәй Федерацияһы Федераль Йыйылышының Федерация Советы рәйесе ҡарамағындағы Фәнни-эксперт советы ағзаһы, Халыҡ-ара эштәр буйынса Рәсәй советының Попечителлек советы рәйесе, директор СССР Фәндәр Академияһының ИМЭМО — Донъя иҡтисады һәм халыҡ-ара мөнәсәбәттәр Институты директоры (1985—1989).
Рәсәй Сауҙа-сәнәғәт палатаһы президенты (2001—2011). «РТИ» Акционерҙар йәмғиәтенең Директорҙар советы рәйесе; «Меркурий-клуб» президенты, Советы рәйесе; РФА-ның ситуацион анализлау үҙәге етәксеһе.
1959 йылдан алып 1991 йылға тиклем КПСС ағзаһы. 1986 йылдан башлап — КПСС Үҙәк Комитеты ағзалығына кандидат, 1989 йылдан — КПСС Үҙәк Комитеты ағзаһы. 1989—1990 йылдарҙа КПСС Үҙәк Комитеты Политбюроһы ағзалығына кандидат.
III саҡырылыш РФ Дәүләт думаһы депутаты (2000—2001).
Примаков менән бәйле һәм сәйәси лексиконға ныҡлы ингән иң билдәле ваҡиға — «Атлантика өҫтөндә боролош» («Примаков элмәге»). 1999 йылдың 24 мартында Рәсәй Хөкүмәте рәйесе рәсми визит менән Америка Ҡушма Штаттарына юллана, әммә, Югославияны бомбаға тотоу ҡарары тураһында белгәс, Атлантик океан өҫтөнән осҡан литер бортына кире боролорға бойора һәм Мәскәүгә ҡайта. Был ваҡиға, рәсми Рәсәй политологтарының киң таралған баһаһына ярашлы, «Рәсәйҙең күп векторлы тышҡы сәйәсәткә боролоуы», «Рәсәй дәүләтселегенең тергеҙелеүе һәм, Рәсәй менән көс позицияһынан һөйләшергә ярамай, тигәнде донъяға тәүге тапҡыр күрһәтеүе» булараҡ тарихҡа инде[8][9][10][11].