Ике ҡабырсаҡлы моллюскылар, йәки Пластинкалы айғолаҡлылар (лат. Bivalvia, (рус. Двустворчатые) — тәндәре ике яҡтан ялпаҡ һәм ҡуш ҡабырсаҡтар ярҙамында һаҡланған (тышҡы һөлдә), кәүҙә һәм аяҡтан ғына торған, (баштары юҡ), бик яй хәрәкәтсән моллюскылар класы.
Ҡыҫҡа факттар Фәнни классификация, Халыҡ-ара фәнни исеме ...
Ике ҡабырсаҡлы моллюскылар |
«Acephala», Геккель, Эрнст Генрих иллюстрацияһы Kunstformen der Natur (1904) |
Фәнни классификация |
---|
арауыҡтағы ранг
Суб-батшалыҡ: | Эуметазойҙар |
|
Халыҡ-ара фәнни исеме |
---|
Bivalvia Linnaeus, 1758
|
Синонимдар |
---|
- Acephela Cuvier, 1798
- Lamellibranchia Blainville, 1834
- Pelecypoda Goldfuss, 1820
|
Аҫҡы синыф |
---|
- Anomalodesmata
- Heterodonta
- Palaeoheterodonta
- Protobranchia
- Pteriomorphia
|
|
|
Ябырға
Вәкилдәренә киң билдәле как устрицалар, мидиялар, дингеҙ тараҡтары (морские гребешки) инә.
Башҡа моллюскаларҙан айырмалы булараҡ, Bivalvia синыфының башы һәм радулаһы (аҙыҡты ваҡлау торған ағза) юҡ. Пластинкалы айғолаҡтары ныҡ үҫешкән, айғолаҡтар һулыш алыу фукнцияһын һәм һыуҙағы аҙыҡ киҫәктәрен фильтрлау функцияһын үтәй. Туҡланыу тибы буйынса был класс вәкилдәренең барыһы тиерлек —һөҙгөстәр (фильтраторы).
Күпселек ике ҡабырсаҡлы моллюскылар ләмгә күмелеп тереклек итә.Был уларҙы диңгеҙ төбөндәге йыртҡыстарҙан һаҡлай. Бик әҙҙәре генә ҡыҫҡа ғына ваҡытҡа йөҙөп алырға һәләтле (мәҫ. морские гребешки). Дөйөм алғанда эске һәм тышҡы төҙөлөштәре әкрен генә хәрәкәт итеүгә йәки бөтөнләй грунтҡа беркетелеп йәшәүгә ҡулайлашҡан.
Ер йөҙөнөң бөтә урындарында тоҙло һәм сөсө һыуҙа йәшәйҙәр.Ҡайһы берҙәренең ҡабырсаҡтары мәрүәт (перламутр) һәм ынйы бирә торған ике ҡабырсаҡлы моллюскылар йәки ҡусҡарҙар [1].
Ике ҡабырсаҡлылар синыфының иң кескенә төрҙәре, кәүҙә оҙонлоғо 20 мм-ға (йыш ҡына 5 мм) ҡәҙәр етә. Ҡабырсағы оҙонса түңәрәк йәки овалыраҡ. Ағым һәм тороҡ һыуҙарҙа таралған.
Башҡортостандың сөсө һыуҙарында . ике ҡабырсаҡлы моллюскылар синыфынан тешһеҙ ҡусҡар һәм перловица тереклек итә.