Джо Байден
46-сы АҠШ Президенты, америка сәйәсмәне / From Wikipedia, the free encyclopedia
Джозеф Робинетт Байден-кесе (кинйә) (ингл. Joseph Biden Robinette, Jr.; тыу. 20 ноябрь 1942, Скрантон, Пенсильвания, АҠШ) — Америка дәүләт һәм сәйәсәт эшмәкәре, Демократик партия ағзаһы. 2021 йылдың 20 ғинуарынан Америка Ҡушма Штаттарының ғәмәлдәге президенты[4].
Джо Байден | |||||||||
ингл. Joe Biden | |||||||||
| |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
20 ғинуар 2021 алып | |||||||||
Вице-президент: | Камала Харрис | ||||||||
Алдан килеүсе: | Дональд Трамп | ||||||||
Дине: | католицизм | ||||||||
Тыуған: | 20 ноябрь 1942 йыл АҠШ, Скрантон (Пенсильвания) | ||||||||
Династия: | Семья Джо Байдена[d][1] | ||||||||
Исеме: | ингл. Joseph Robinette Biden Jr. | ||||||||
Атаһы: | Джозеф Робинетт Байден-өлкән | ||||||||
Әсәһе: | Кэтрин Юджиния Финнеган | ||||||||
Ҡатыны: | Нелия Хантер (1966—1972; вафат булған) Джилл Джейкобс (1977 йылдан) | ||||||||
Балалары: | Джозеф Бо, Хантер, Наоми, Эшли | ||||||||
Партия: | Демократик партия | ||||||||
Белеме: | Делавэр университеты Сиракуза университеты | ||||||||
Ғилми дәрәжәһе: | хоҡуҡ докторы[d][2] һәм бакалавр искусств[d][3] | ||||||||
Эшмәкәрлеге: | сәйәсмән, юрист | ||||||||
Сайт: | Biden.Senate.gov | ||||||||
Автограф: | |||||||||
Наградалары: |
| ||||||||
Быға тиклем — 47-се вице-президент (2009 йылдың 20 ғинуарынан 2017 йылдың 20 ғинуарына тиклем), Делавэр штатынан сенатор (1973 йылдан 2009 йылға тиклем) булды.
Скрантонда (Пенсильвания) һәм Нью-Клавэр (Делавэр) үҫкән, Байден Делавэр университетында уҡыған, ә 1968 йылда Сиракуз университетында юрист дипломы ала. 1970 йылда Нью-Касл округы кәңәшсеһе итеп һайлана, 1972 йылда, 29 йәшендә, АҠШ-тың Делавэр штатынан Сенатҡа һайлана һәм Америка тарихында иң оло сенатор була. Байден оҙаҡ ваҡыт Сенаттың Халыҡ-ара мөнәсәбәттәр буйынса комитеты ағзаһы, шулай уҡ уның рәйесе була. 1991 йылда Фарсы ҡултығындағы һуғышҡа ҡаршы сығыш яһай, ул Көнсығыш Европала альянсты киңәйтеүгә һәм 1990-сы йылдарҙа Югославск һуғыштарында НАТО ҡатнашыуына, шулай уҡ Ирак илдәренә һөжүм итеүҙе хуплай[5].
Праймериз барышында 1988 һәм 2008 йылдарҙа Демократик партияларҙан президентта үҙ кандидатураһын уңышһыҙ күрһәтте.
Байден Сенатҡа алты тапҡыр уңышлы һайлана һәм 2017 йылға тиклем эшләгән АҠШ вице-президенты вазифаһына күскәнсе дүртенсе оло сенатор була[6]. Вице-президент сифатында Байден 2008 йылда башланған донъя иҡтисади көрсөгөнә ҡаршы көрәш буйынса саралар ҡабул итте, шулай уҡ АҠШ-тың тышҡы сәйәсәте менән шөғөлләнде. 2019 йылда тышҡы сәйәсәттең украин йүнәлешендәге эшмәкәрлеге арҡаһында «Украинагейт» ағзаһы булды[7]. 2020 йылда һайлауҙар барышында АҠШ президенты итеп һайлана.