Mingəçevir su anbarı
From Wikipedia, the free encyclopedia
Mingəçevir su anbarı — Kür çayının Bozdağdan keçdiyi yerdə yaradılmış su anbarı. Mingəçevir su anbarının və Su Elektrik Stansiyasının (SES) tikintisi 1953-cü ildə tamamlanıb. Su anbarının normal dolma səviyyəsində (83 m) ümumi su tutumu 15730 mln. m3, faydalı həcmi isə 8210 mln. m3-dir. Su anbarının çay boyu uzunluğu 70 km, eni 3 km-dən (bənddə) 18 km-ə qədər (Alazan çayı tökülən yerdə) dəyişir. Maksimal dərinliyi 75 m, orta dərinliyi 26 m, sahil xəttinin uzunluğu 247 km, su güzgüsünün sahəsi isə 605 km2-dir. Mingəçevir su anbarı bəndinin üstdən uzunluğu 1550 m, eni 16 m, hündürlüyü 80 m-dir (Avropadakı suvarma vasitəsiylə quraşdırılan ən hündür bəndlərdən biridir).
Mingəçevir su anbarı | |
kosmosdan görünüşü | |
40°54′ şm. e. 46°45′ ş. u. | |
Ölkə | Azərbaycan |
Yerləşməsi | Mərkəzi Aran |
Rayon | Yevlax |
Şəhər | Mingəçevir |
Dəniz səviyyəsi | 71.000 m |
Uzunluğu | 70.000 m |
Eni | 18.000 m |
Sahəsi | 605 mln m² |
Həcmi | 15730 mln. m³ |
Orta dərinliyi | 27 m |
Tökülən çaylar | Kür, Alazan |
Axan çaylar | Kür |
Su sistemi | Kür → Xəzər dənizi |
Bəndi | Mingəçevir SES |
Kür çayından ayrıca olaraq hövzə iki kanalı su ilə təchiz edir:
- 172 km uzunluğundakı Yuxarı Qarabağ kanalı
- 123 km uzunluğundakı Yuxarı Şirvan kanalı
Bu kanallar Mil, Muğan, Şirvan düzlərindəki min hektara yaxın ərazinin suvarılmasında istifadə edilir.
Su anbarından həmçinin balıqçılıq, su təchizatı və rekreasiya məqsədi üçün də istifadə olunur. Mingəçevir su anbarının bəndində ümumi gücü 371 min kvt olan 6 hidroaqreqatdan ibarət su-elektrik stansiyası (SES) tikilmişdir. Mingəçevir su anbarı istismara verildikdən sonra yalnız 1959, 1963, 1968, 1973, 1975, 1976, 1978 və 1988-ci illərdə tam həcmdə doldurulmuşdur.