Medians
From Wikipedia, the free encyclopedia
Os medians u medos son un pueblo iranico que habitaba a Media, rechión de l'actual Irán entre o río Araxes y o desierto iraní. Enta l'anyo 700 aC ye mencionau por as fuents historicas un Reino Medán con capital en Ectabana, que tenió o suyo apocheu con Ciaxares y que fue adhibiu a l'Imperio Persa por Ciro o Gran enta l'anyo 550 aC. Os medians se fusioron con os antigos persas. Beluns consideran a los medians os antipasaus d'os actuals kurdos.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Medians Mādai | ||||
| ||||
Mapa de l'imperio medián | ||||
Capital | Ecbatana, actual Hamadan | |||
Idioma oficial | Medián | |||
Gubierno | Imperio | |||
• Deyoces | c. 678 aC | |||
• Ciro lo Gran | 549 aC |
Os anals asirianos mencionan os mada ya en l'anyo 836 aC. En l'anyo 715 aC os medans fuoron redotaus por Sargón II y ye mencionau un chefe dito Dayukku, talment o Deyoces que menciona Herodoto. Deyoces ye mencionau como primer rei y unificador d'o suyo pueblo y qui fixó a capital en Ectabana. Deyoces fue succediu por Fraortes, qui venció a los persas y fue venciu por os asirianos a mitat d'o sieglo VII aC.
A la muerte de Fraortes bi habió un periodo de dominio escita dica o reinau de Ciaxares, qui en l'anyo 614 aC prenió Assur, y fendo liga con Nabopalasar de Babilonia destruyó Ninive en l'anyo 612 aC. Amés de desfer l'Imperio asiriano Ciaxares tornó a sozmeter a los persas y luitó contra Lidia.
O succesor de Ciaxares estió Astiaches, enta l'anyo 583 aC, qui fue venciu por Ciro de Persia, qui prenió Ectabana enta l'anyo 550 aC y remató con a independencia d'os medans.