Känozoikum
From Wikipedia, the free encyclopedia
S Känozoikum (griech. καινος „nej“, ζωον „Dier“), au Ärdnejzyt gnännt, isch s Ärdzytalter, wu im Äon Phanerozoikum noch em Mesozoikum (Ärdmittelalter) chunnt un wu bis hite goht. E veraltete Name isch Neozoikum. Dr Aafang vum Känozoikum wird vor rund 65,5 Millione Johr aagsetzt, noch em Masseuusstärbe vu dr Chryydezyt, wu unter anderem alli Dinosaurier uusgstorbe sin.
Ära- them |
Syschtem | Serie | ≈ Alter (mya) |
---|---|---|---|
Käno- zoikum |
Quartär | Holozän | 0,0117–0 |
Pleistozän | 2,588–0,0117 | ||
Neogen | Pliozän | 5,332–2,588 | |
Miozän | 23,03–5,332 | ||
Paläogen | Oligozän | 33,9–23,03 | |
Eozän | 55,8–33,9 | ||
Paläozän | 65,5–55,8 | ||
diefer | diefer | diefer | elter |
S Känozoikum umfasst di geologisch Entwicklig vum hitige Europa un vu dr andere Kontinänt mit dr Uffaltig vu dr Alpe un vum Himalaya (Alpidische Orogenese) bis zue ihre hitige Form un d Radiation un Entwicklig vu dr hitige Bflanze- un Dierwält, vor allem vu dr Suger (Mammalia). Derwylscht s Klima am Aafang vu dem Ärdzytalter no seli warm gsi isch, het vor rund 2,6 Million Johr s jingscht Yyszytalter aagfange mit dr Veryysig vum Nordpol. D Inlandveryysig am Sidpol het scho vor 38 Mio. Johr aagfange.