Bundschueh-Bewegung
From Wikipedia, the free encyclopedia
Im spote Mittelalter hets im Oberrhiingebiät mehreri Ufstandsversuech vu dr Büüre gää - si sin unter em Namme Bundschueh bekannt. D Unterdruckung un d Üssüügung dur dr Adel un dur dr Klerus isch nimmi zum Üshalte gsii - des het drzue gfiährt, ass dr konservativscht Deil vum Volk rebällisch wore isch. Revolutionär an däne Bewegunge isch gsii, ass si sich nit numme mit ere einzelne Forderung gegen e bstimmte geischtlige oder wältlige Landesherr, Grundherr, Grichtsherr, Gäldverleiher usw. gwändet hän, nai, si hän immer meh d Befrejung vum ganze Büürestand zum Ziil gha. Un s isch nit numme um d Büüre gange, nai, um dr "arm mann" im allgmeine, um d breit Unterschicht in Stadt un Land. Diä Programmatik isch vu Bundschueh zu Bundschueh radikalisärt, üsboije un verfejneret wore. Dr Gedanke, ass in däm Kampf d "gettlig Grächtigkeit" durgsetzt wäre soll, isch vu Mol zu Mol dittliger üsdruckt wore. D Unzfriideheit vu dr Büüre am Oberrhiin isch dur s Vorbild vu dr Eidgnosseschaft verstärkt wore, si hän d Schwiz as Vorbild fir e frejheitligs, volkstimligs Staatswäse agsähne. Großes Ufsähne hets gä, wu anne 1499 d Schwiz ime erfolgriche Griäg aü no ihre Unabhängigkeit vum Riich het kenne durfächte. Bemerkenswärt isch, ass alli Bundschueh nit am Rhiin Halt gmacht hän, si hän alliwiil uf dr andere Sitte (im Elsiss bzw. im Badische) Bundesgnosse gsuecht un gfunde. D Ufständ sin eso blant gsii, ass e gleine, gheime Hüffe mit em Bundschueh-Fähnili losziägt go Stellunge vum Gegner iberrasche un go e Stadt iinämme. Dr Bundschueh hätt eso vu Erfolg zu Erfolg meh Zueläuf sotte bikumme - s Brinzip vu dr Lawiine.
Dialäkt: Oberrhiinalemannisch (Kaiserstuehl) |